دوران نقاهت بعد از عمل کیست مویی و مراقبت های مربوط به این دوره بخش حیاتی از روند درمان کیست مویی محسوب شده و تاثیر مستقیم بر سرعت ترمیم زخم و پیشگیری از عوارضی مانند عفونت یا عود بیماری دارند. آشنایی با اصول تعویض پانسمان، رعایت بهداشت زخم و توانایی تشخیص زودهنگام علائم التهاب یا عفونت، از مهم ترین گام ها در این مرحله است.
در این مقاله قصد داریم تا به صورت تخصصی به بررسی مراحل صحیح مراقبت بعد از عمل کیست مویی، نحوه تعویض پانسمان و نشانه های بالینی هشداردهنده ای که نیازمند ارزیابی فوری پزشک هستند، بپردازیم.
دوران نقاهت بعد از عمل کیست مویی
دوران نقاهت بعد از عمل کیست مویی مرحله ای حیاتی و تعیین کننده در روند بهبودی بیماران است که کیفیت زندگی روزمره، بازگشت به فعالیت های طبیعی و پیشگیری از عود بیماری را تحت تاثیر قرار میدهد. با توجه به اینکه کیست مویی معمولا در ناحیه ای حساس و تحت فشار قرار دارد، مراقبت های پس از جراحی، مدیریت درد، رعایت بهداشت و نحوه مراقبت از زخم اهمیت ویژه ای پیدا میکنند.
پیشرفت های روش های جراحی کم تهاجمی مانند لیزر کیست مویی، نقش مهمی در کوتاه تر شدن دوره نقاهت سینوس پیلونیدال و کاهش عوارض پس از عمل داشته اند. اما، بدون رعایت دقیق نکات مراقبتی، حتی این روش ها نیز نمیتوانند از عود یا عفونت کامل در دوران نقاهت عمل کیست مویی جلوگیری کنند.
در این مقاله قصد داریم تا به بررسی جنبه های مختلف دوران نقاهت عمل کیست مویی، اصول مراقبت از زخم، مدیریت درد و فعالیت های مناسب پس از جراحی کیست مویی پرداخته تا یک راهنمای جامع و کاربردی برای بیماران و پزشکان فراهم گردد.
You had surgery to remove a pilonidal cyst. How long it will take for you to heal depends on the way your surgery was done. After healing, you will have a scar or scars from the procedure. These will fade and become softer with time.
Most people can go back to work and most activities anywhere from a few days to a couple of weeks. Your doctor will let you know what to expect. Until you have completely healed, you will need to avoid strenuous exercise and activities that require long periods of sitting.
هنگامی که عمل جراحی برای برداشتن کیست مویی انجام داده اید، مدت زمان بهبودی بستگی به نوع جراحی دارد. بعد از بهبودی، یک یا چند جای زخم از عمل باقی خواهد ماند که با گذشت زمان کم رنگ تر و محو میشوند.
اکثر افراد می توانند بین چند روز تا چند هفته به کار و فعالیت های معمول خود بازگردند. پزشک شما به طور دقیق میگوید چه انتظاری داشته باشید. تا زمانی که کاملا بهبود نیافته اید، باید از ورزش شدید و فعالیت هایی که نیاز به نشستن طولانی دارند خودداری نمائید.
برگرفته شده از: https://myhealth.alberta.ca/Health/aftercareinformation/pages/conditions.aspx?hwid=ud1334
نحوه خوابیدن بعد از عمل کیست مویی
نحوه خوابیدن بعد از عمل کیست مویی نقش مهمی در کاهش درد، جلوگیری از ایجاد فشار روی زخم و تسریع بهبودی دارد. نحوه درست نشستن، بلند شدن و خوابیدن در دوران نقاهت عمل کیست مویی بسیار مهم بوده و تاثیر بسزایی در کاهش احساس درد توسط بیمار خواهند داشت.
لازم به ذکر است که بیمار حتما باید از نشستن در دوره نقاهت تا 5 روز بعد از عمل کیست مویی خودداری کرده و بعد از این مدت با رعایت اصول آن، می تواند به مدت کوتاهی در روز بنشیند.
- خوابیدن به پهلو: اگر عمل در قسمت پایین کمر یا بالای باسن انجام شده باشد، خوابیدن به پهلو با قرار دادن کمی بالش بین زانوها باعث کاهش فشار روی زخم خواهد داشت.
- استفاده از بالش های طبی: گذاشتن بالش یا بالشتک نرم زیر شکم یا بین پاها میتواند راحتی بیشتری ایجاد کرده و از وارد کردن فشار مستقیم روی زخم جلوگیری کند.
- اجتناب از خوابیدن به پشت یا نشستن طولانی: خوابیدن به پشت ممکن است باعث وارد کردن فشار روی ناحیه جراحی شود. همچنین، در طول روز از نشستن طولانی روی صندلی سفت در دوران نقاهت عمل کیست مویی خودداری کنید.
- بالا نگه داشتن پاها یا تغییر وضعیت مکرر: تغییر موقعیت هر چند ساعت یکبار باعث کاهش فشار و بهبود گردش خون در محل زخم خواهد شد
- نحوه صحیح نشستن: ابتدا به آرامی به پهلو بچرخید، سپس با کمک دست ها بدن را بالا بیاورید تا به حالت نشسته برسید؛ این کار مانع از ایجاد کشش ناگهانی روی زخم خواهد شد.
- بلند شدن از حالت نشسته: هنگام برخاستن، به جای خم شدن ناگهانی به جلو، دست ها را روی ران یا صندلی گذاشته و آرام بلند شوید تا فشاری روی پایین کمر یا باسن وارد نشود.
- مدت زمان نشستن: در هفته های اول، زمان نشستن را به کمتر از 15 تا 20 دقیقه محدود کنید و هر بار چند دقیقه دراز بکشید تا جریان خون در ناحیه بهبود یابد.
بنابراین، نحوه خوابیدن بعد از عمل کیست مویی بسیار مهم بوده تا امکان وارد شدن فشار به ناحیه مورد عمل تا حد ممکن از بین برود و بیمار علاوه بر احساس راحتی، دوره نقاهت کوتاهتری نیز تجربه کند.
بیشتر بخوانید: فیستول مقعدی چیست؟ علت، عوارض و نحوه تشخیص در زنان و مردان
درد بعد از جراحی کیست مویی
مدیریت درد بعد از جراحی کیست مویی بخش مهمی از روند بهبودی بوده و با رعایت چند اصل ساده می توان شدت درد را به میزان قابل توجهی کاهش داد. جهت کاهش درد بعد از عمل کیست مویی، پزشک معمولا مسکن های خوراکی مانند استامینوفن، ایبوپروفن یا در موارد شدیدتر داروهای تجویزی قوی تر را برای کنترل درد تجویز خواهد نمود. در ساعات اولیه پس از جراحی تسکین درد کیست مویی تنها با مصرف منظم دارو میسر خواهد بود و میتواند مانع از شدت گرفتن احساس درد در بیمار خواهد شد.
راهکارهای کاهش درد کیست مویی عبارتند از:
- استفاده از کمپرس گرم روزی چند بار
- رعایت وضعیت مناسب هنگام نشستن و خوابیدن، پرهیز از نشستن طولانی مدت یا فشار مستقیم روی زخم
- شست و شوی ملایم زخم با آب گرم و صابون غیر معطر
- خشک نگه داشتن ناحیه و تعویض منظم پانسمان استریل
- داشتن تغذیه مناسب، مصرف مایعات کافی و پرهیز از یبوست
علت درد بعد از عمل کیست مویی
احساس درد جای عمل کیست مویی طبیعی بوده و دلیل آن می تواند واکنش بدن به جراحی و روند ترمیم بافت ها باشد. از مهم ترین موارد در علت درد بعد از عمل کیست مویی عبارتند از:
- تحریک بافت های جراحی شده: در حین عمل، پوست و بافت های زیرین برش داده شده و بدن برای ترمیم آن ها واکنش التهابی نشان خواهد داد که باعث احساس درد و سوزش در بیمار خواهد شد.
- کشیدگی بخیه ها یا فشار روی زخم: نشستن طولانی، خم شدن یا حرکات ناگهانی ممکن است بخیه ها را تحت فشار قرار داده و درد را تشدید کند.
- تجمع ترشحات یا التهاب محل زخم: در روزهای نخست پس از عمل، تجمع مختصر مایع در محل جراحی میتواند باعث احساس سنگینی یا تیر کشیدن در آنجا شود.
- عفونت بعد از عمل: اگر زخم به خوبی تمیز و خشک نگه داشته نشود، احتمال عفونت وجود داشته که باعث افزایش درد، تورم و قرمزی خواهد شد.
- یبوست و فشار هنگام اجابت مزاج: در بیمارانی که بعد از عمل دچار یبوست می شوند، فشار به ناحیه پایین کمر می تواند درد محل جراحی را افزایش دهد.
به طور کلی، درد جای عمل کیست مویی طی یک تا دو هفته کاهش یافته و با رعایت مراقبت های بهداشتی، مصرف منظم مسکن ها، استفاده پماد برای کیست مویی و اجتناب از ایجاد فشار بر ناحیه می توان آن را کنترل نمود. در صورتی که درد بیشتر شود یا با ترشح بدبو و تب همراه باشد، می بایست سریعا به دکتر کیست مویی مراجعه نمائید.
ترشح بعد از عمل کیست مویی
داشتن ترشح بعد از عمل کیست مویی موضوعی طبیعی بوده و بخشی از روند ترمیم زخم محسوب میشود، مخصوصا در روزها و هفته های اول پس از جراحی. در ادامه توضیح داده شده که چه نوع ترشحی طبیعی بوده و چه زمانی نیاز به بررسی دارد.
ترشح بعد از عمل کیست مویی ممکن است از محل زخم به صورت ترشحات شفاف، زرد کم رنگ یا آغشته به مقدار کمی خون تا چند روز اول نمایان گردد. این امر نشانه ی پاک سازی طبیعی زخم و تخلیه مایع التهابی است.
با گذشت زمان، حجم این ترشحات باید تدریجا کاهش یابد. اگر زخم با روش باز ترمیم می شود، ترشحات ممکن است تا چند هفته ادامه داشته باشند و نیاز به تعویض منظم پانسمان دارند.
از طرف دیگر، اگر ترشح بعد از عمل کیست مویی غلیظ، بدبو، سبز یا زرد تیره باشند یا همراه با درد، تب، قرمزی و تورم در محل زخم ظاهر شوند، نشانه ی عفونت بوده و باید سریعا به پزشک مراجعه شود. رعایت بهداشت، شستشوی روزانه با آب گرم و صابون ملایم، استفاده از پانسمان خشک و استریل کمک میکند تا روند بهبودی تسریع یافته و خطر عفونت کاهش یابد.
علائم عفونت بعد از عمل کیست مویی
علائم عفونت بعد از عمل کیست مویی معمولا چند روز تا چند هفته پس از جراحی ظاهر خواهند شد که شناخت به موقع آن ها برای جلوگیری از پیشرفت عفونت بسیار مهم است. در صورت مشاهده ی هر یک از این علائم، باید فورا به پزشک مراجعه کرده تا زخم بررسی شود. در صورت نیاز، تخلیه چرک کیست مویی و درمان آنتی بیوتیکی مناسب انجام خواهد شد. رسیدگی سریع مانع از گسترش عفونت بعد از عمل کیست مویی و عود بیماری خواهد شد.
مهم ترین علائم عفونت بعد از عمل کیست مویی عبارتند از:
- قرمزی و التهاب اطراف زخم: پوست ناحیه جراحی قرمز، متورم و گرم میشود.
- ترشحات چرکی و بدبو: خروج مایع زرد یا سبز غلیظ از زخم نشانه ی وجود عفونت است.
- افزایش درد: دردی که به جای کاهش، هر روز بیشتر میشود می تواند علامت التهاب یا تجمع چرک باشد.
- تورم یا برجستگی جدید: ممکن است نشان‌دهنده ی تشکیل آبسه زیر پوستی باشد.
- تب و احساس ضعف عمومی: در موارد پیشرفته، بدن به عفونت واکنش نشان داده و تب یا احساس بی حالی بروز می کند.
- تاخیر در ترمیم زخم: اگر زخم پس از چند هفته هنوز باز است یا بهبود پیدا نمی کند، احتمال عفونت وجود دارد.
علت خونریزی بعد از عمل کیست مویی
خونریزی بعد از عمل کیست مویی در بیشتر بیماران اتفاق افتاده و معمولا دلایل خاصی دارد که اغلب با مراقبت صحیح قابل کنترل هستند.خونریزی های جزئی خود به خود کنترل می شوند، اما در صورت خونریزی شدید، مداوم، یا ایجاد لخته های بزرگ همراه با درد و تورم، باید سریعا به پزشک معالج خود مراجعه کرده تا اقدامات درمانی لازم انجام شود.
موارد مربوط به علت خونریزی بعد از عمل کیست مویی عبارتند از:
- ترومای محل جراحی: حرکات ناگهانی، فشار یا نشستن طولانی مدت می تواند باعث تحریک بافت و خونریزی جزئی شود.
- باز شدن زخم یا لخته خون ناکامل: اگر زخم به طور کامل ترمیم نشده یا لخته خون تشکیل شده در محل جراحی حرکت کند، خونریزی ایجاد خواهد شد.
- عوامل انعقادی یا داروهای رقیق کننده خون: بیماران با اختلالات انعقادی یا کسانی که داروهای ضد انعقاد مصرف می کنند، بیشتر مستعد خونریزی هستند.
- عفونت یا التهاب: التهاب شدید و عفونت باعث نازک شدن دیواره عروق و خونریزی خواهد شد.
- برداشت ناکامل بافت یا آسیب به عروق کوچک: در طول جراحی، آسیب به رگ های کوچک ناحیه ممکن است باعث ایجاد خونریزی جزئی بعد از عمل شود.
بیشتر بخوانید: عکس کیست مویی کمر و انواع تصاویر سینوس پیلونیدال
تعویض پانسمان کیست مویی
در طول دوران نقاهت بعد از عمل کیست مویی باید توجه داشت که پانسمان همیشه خشک و تمیز بماند. از نشستن طولانی و تعریق زیاد در ناحیه می بایست جلوگیری کرده و در صورت مشاهده ی ترشحات بدبو، افزایش درد یا قرمزی پوست، فورا به پزشک معالج مراجعه نمائید.
تعویض پانسمان کیست مویی در منزل تا یک هفته بعد از عمل باید روزانه حداقل 3 بار انجام شود. زیرا به طور معمول زخم ترشحات بیشتری در روزهای ابتدایی خواهد داشت.
پس از کاهش ترشحات در صورت خشک شدن تقریبی زخم، تعویض پانسمان کیست مویی میتواند روزی یک بار انجام شود.
در صورت خیس شدن یا آلودگی پانسمان بلافاصله باید تعویض پانسمان کیست مویی صورت گیرد تا از باقی ماندن رطوبت یا آلودگی روی زخم که باعث عفونت و تاخیر در ترمیم میشود، بتوان جلوگیری نمود.
آموزش پانسمان کیست مویی باز
در پانسمان کیست مویی به روش باز، زخم بزرگ تر بوده و اغلب تا ترمیم کامل باز خواهد ماند. در پانسمان کیست مویی باز جنس پانسمان ضخیم تر و جاذب تر میباشد تا ترشحات زیاد را کامل جذب نماید. پانسمان کیست مویی باز باید روزانه یا حتی دو بار در روز انجام شود که ممکن است تا چند هفته یا حتی بیشتر ادامه یابد تا بافت کاملا ترمیم شود.
هدف از پانسمان کیست مویی باز علاوه بر تمیز نگهداشتن آن، جهت جذب ترشحات و جلوگیری از بسته شدن سطحی زخم پیش از ترمیم عمقی می باشد.
در ادامه قصد داریم تا با آموزش پانسمان کیست مویی باز، بتوانید به بهترین شکل ممکن از ورود آلودگی به زخم ناحیه جلوگیری کرده تا در نهایت بدون هیچ مشکلی بهبودی خود را در سریعترین زمان ممکن بدست آورید.
وسایل مورد نیاز جهت پانسمان کیست مویی به روش باز:
- دستکش یک یکبار مصرف استریل
- گاز استریل و پد جاذب در سایز مناسب
- سرم فیزیولوژی یا آب گرم و صابون ملایم طبق توصیه پزشک
- گاز استریل برای خشک کردن
- پماد یا کرم تجویزی در صورت دستور پزشک
- چسب پانسمان یا بانداژ
- کیسه زباله برای دفع پانسمان های آلوده
روش پانسمان کیست مویی
برای شروع دانستن چند نکته بسیار حائز اهمیت بوده و رعایت آن ها الزامی است. از لمس مستقیم زخم حتی با دست تمیز خودداری کنید. همیشه از گاز یا دستکش برای لمس اطراف ناحیه زخم استفاده کنید.
هنگام استحمام، اگر پانسمان طبق دستور پزشک می بایست خشک بماند، از محافظ پلاستیکی استفاده کرده و یا از دوش گرفتن کامل تا اجازه پزشک خودداری کنید.
مراحل تعویض پانسمان (گام به گام):
- آماده سازی محل و وسایل: همه وسایل مورد نیاز را روی یک سطح تمیز آماده کرده تا دست هایتان دیگر آلوده نشود. تلفن و عوامل ایجاد حواس پرتی را کنار بگذارید.
- شستن دست ها: دست ها را حداقل 20 ثانیه با آب و صابون خوب بشویید و خشک کنید. پس از آن از دستکش استریل و تمیز استفاده کنید.
- برداشتن پانسمان قدیمی: به آرامی و بدون کشیدن ناگهانی، پانسمان قبلی را جدا کنید. اگر پانسمان به زخم چسبیده، ابتدا آن را با سرم یا آب ولرم مرطوب کنید تا به بافت آسیب نرسد.
- بررسی زخم: به دقت ناحیه را از نظر قرمزی شدید، تورم، ترشحات بدبو، یا افزایش درد بررسی کنید. در صورت یافتن هر یک از این علائم، قبل از ادامه با پزشک تماس بگیرید.
- تمیز کردن زخم: با سرم فیزیولوژی یا آب گرم و صابون ملایم طبق دستور پزشک محل را به آرامی شستشو دهید. از وارد کردن فشار زیاد یا مالش قوی خودداری نمائید.
- خشک کردن: با گاز استریل به آرامی زخم و اطراف آن را خشک کنید. نباید کاملا آن را مالش دهید. فقط رطوبت را بگیرید.
- اعمال پماد در صورت تجویز: اگر پزشک پماد آنتی بیوتیک یا کرم خاصی تجویز کرده، مقدار مناسب را طبق دستور روی زخم فقط قرار دهید و از مالش آن خودداری نمائید.
- قرار دادن پانسمان جدید: پد جاذب یا گاز استریل را طوری روی زخم بگذارید که تمام ناحیه پوشانده شود. اگر زخم باز است، از پدهای مخصوص با جذب بالا استفاده کنید.
- بستن و فیکس کردن پانسمان: با چسب یا بانداژ پانسمان را محکم کنید اما نه آن قدر که گردش خون مختل شود. اطمینان حاصل کنید پانسمان لبه های ناحیه را نیز بپوشاند.
- دفع پانسمان آلوده و شستن دست ها: پانسمان قدیمی را داخل کیسه زباله قرار دهید و دور بیندازید. دوباره دسته ا را کاملا بشویید.
Your surgeon might use stitches to close your wound after removing the pilonidal sinus. You have a dressing over your wound and sometimes a dressing inside the wound. This needs to be changed every day. The stitches might dissolve by themselves or need to be removed. It is important to know if your stitches are dissolvable. Your nurse can tell you if you are not sure.
ممکن است جراح شما پس از برداشتن سینوس پیلونیدال، از بخیه برای بستن زخم استفاده کند.
روی زخم شما پانسمان قرار دارد و گاهی پانسمان داخل زخم هم گذاشته میشود. این پانسمان ها باید هر روز تعویض شوند.
بخیه ها ممکن است خود به خود جذب شوند یا نیاز به کشیدن داشته باشند. مهم است بدانید که بخیه های شما قابل جذب هستند یا خیر. اگر مطمئن نیستید، دستیار پزشک شما میتواند این موضوع را به شما اطلاع دهد.
برگرفته شده از: https://www.guysandstthomas.nhs.uk/health-information/pilonidal-sinus-surgery/after-surgery
سخن پایانی کلینیک نشیمنگاه درباره دوران نقاهت بعد از عمل کیست مویی
در پایان، باید تاکید نمود که روند بهبودی پس از جراحی کیست مویی، نیازمند مراقبت دقیق و پیوسته است. با مدیریت صحیح زخم و رعایت اصول بهداشتی، ترمیم از عمق بافت آغاز شده و به تدریج تا سطح پوست پیش میرود. این فرایند زمانی به خوبی صورت میگیرد که پانسمان ها به درستی تعویض شوند، محیط زخم تمیز و خشک نگه داشته شود و هرگونه نشانه ی التهاب یا ترشح غیرعادی به سرعت پیگیری گردد. در نتیجه، دوران نقاهت بعد از عمل کیست مویی، زمینه ساز ترمیم کامل زخم و پیشگیری از عود مجدد بیماری خواهد بود.