علت اسهال در بارداری (3 ماه اول و آخر) چیست+ معرفی روش درمان خانگی

دل پیچه و اسهال در بارداری یک عارضه رایج در بین زنان باردار می باشد که البته در بین افراد غیر باردار نیز به چشم میخورد. مشکلات گوارشی و تغییرات هورمونی از اصلی ترین علتهای اسهال در بارداری می باشند که قصد بررسی آن را داریم بنابراین در این مطلب با ما همراه باشید تا با علائم اسهال در اوایل بارداری، عوارض جدی اسهال در بارداری و حتی نحوه درمان آن آشنا شویم.

آیا اسهال در بارداری طبیعی است؟

بسیاری از خانمها دچار دل پیچه و اسهال اوایل بارداری می شوند که یکی از عوارض رایج در این دوران حساس می باشد. البته که احتمال یبوست در بارداری در خانمها بیشتر است تا اسهال چراکه با رشد جنین فضای شکم برای اعضا و اندام داخلی بدن کوچک شده و ممکن است یبوست را به وجود آورد.
اسهال در بارداری معمولا طبیعی بوده و به دلایلی چون تغییرات هورمون، تغییرات عادات غذایی باشد. با این حال حتی ممکن است اسهال به بارداری مربوط نباشد و در اثر یک اختلال گوارشی، روده ای یا حتی ویروسی به وجود آید؛ درست مانند زمانی که فرد باردار نیست.

بیشتر بخوانید: اسهال چیست؟

علت اسهال در بارداری چیست؟

همانطور که گفته شد، اسهال در بارداری در اثر عوامل زیادی در افراد و به خصوص خانمهای باردار رخ می دهد. تغییرات رژیم غذایی، تغییرات عادات روزانه، سنگین شدن وزن، مشکلات گوارشی که برای افراد به وجود می آید، حساسیت های غذایی، تغییرات هورمونی که موجب بروز یبوست یا اسهال در بارداری می شوند از اصلی ترین علتهای بروز اسهال و دل پیچه در بارداری هستند.
بنابراین اسهال در بارداری برخلاف تصورات و نگرانی های خانمهای باردار موجب سقط جنین نشده و عوارضی برای جنین ندارد.
در ادامه با برخی از علتهای اصلی بروز اسهال آشنا خواهیم شد:

اختلال روده

اختلالات روده ای چه در افراد غیر باردار و چه در خانمهای باردار یک عارضه رایج می باشد که در اثر عوامل مختلفی پدید می آید. برای مثال وجود بیماری های کرون، کولیت، سلیاک، سندرم روده تحریک پذیر و اختلال جذب می توانند از علتهای بروز اسهال در بارداری باشند. همچنین در برخی موارد افراد به دلیل رشد بیش از حد باکتری های روده کوچک یا حتی ابتلا به یک ویروس به اسهال دچار می شوند.

عفونت

عفونت های روده ای دیگر علل بسیار شایع در زنان باردار می باشد که موجب اسهال عفونی در خانمهای باردار می شود. افراد مبتلا به عفونت های روده ای علائم دیگری همچون مدفوع خونی، تهوع و استفراغ را همراه با اسهال تجربه میکنند که موجب نگرانی در افراد و به خصوص زنان باردار می شود.

سایر عوامل

عوامل دیگری در نتیجه تغییرات هورمونی در زنان موجب بروز اسهال و دل پیچه می شوند. این حالت ممکن است در دوران عادت ماهانه نیز در زنان رخ دهد که کاملا طبیعی و وابسته به سیستم بدنی هر فرد متفاوت است. پروستاگلاندین یکی دیگر از عوامل ابتلا به اسهال در بارداری می باشد که به انقباض رحم کمک می کند. اما در مقابل این هورمون موجب تسریع دستگاه گوارش شده و سرعت حرکت غذا را در دستگاه افزایش میدهد. این مسئله یکی از اصلی ترین عاملان اسهال در سه ماه اول بارداری به شمار می رود.
همچنین برخی از دیگر علت های بروز اسهال در بارداری عبارت اند از:

• حساسیت های غذایی که به دلیل رعایت رژیم غذایی خاص یا مصرف برخی مواد غذایی در اثر ویار بارداری
• مصرف ویتامین جهت تقویت سیستم ایمنی بدن مادر و جنین
• استرس و اضطراب
• عدم تحمل مواد غذایی در بدن
• مسمومیت غذایی یا ویروس معده
• عوارض برخی از داروهای تجویزی

علائم دل پیچه و اسهال در بارداری

علائم اسهال در بارداری به طور کلی مشابه سایر افراد و مشابه زمان غیر بارداری فرد می باشد؛ با این تفاوت که به دلیل خاص بودن شرایط بیمار، ممکن است همراه با استرس و اضطراب باشد. به طور کلی برخی از علائم اسهال در اوایل بارداری عبارت اند از:

• دل پیچه و دل درد شدید (گرفتگی شکم)
• بوی بد مقعد
• تهوع و استفراغ
• نفخ و گاز معده
• غلظت ادرار
• احساس ضعف و بی حالی
• مشاهده عفونت یا خون در مدفوع

پیشگیری

پیشگیری از این عارضه بسیار راحت می باشد هرچند که اگر اسهال در اثر تغییرات هورمونی یا عوامل مربوط به بارداری باشد به سختی میتوان آن را کنترل نمود و حتما باید به پزشک مراجعه نمود.
اما برخی از راهکارهای موقت عبارت اند از:

• عدم استفاده از غذاهای فست فود، حاوی ادویه زیاد،
• عدم مصرف شیرینی جات و قند
• پرهیز از مصرف نوشیدنی های حاوی کافئین و نوشیدنی های گازدار مانند نوشابه و..
• از مصرف غذاهای خام یا نشسته حتما خود داری کنید
• برنامه غذایی مرتب و خاص داشته باشید
• نوشیدن آب و هیدراته نگه داشتن بدن در مقابل بی آبی بدن (به دلیل از دست دادن حجم آب دربدن)
• اگر در دوران بارداری بدن شما به هر ماده غذایی واکنش نشان می دهد، برای مصرف آن با پزشک مشورت کنید

عوارض اسهال در بارداری

اسهال در بارداری تا زمانی که ناشی از عفونت یا مشکل حادی چون انسداد روده نباشد، خطرناک نیست. اما زمانی که فرد دچار یک بیماری جدی مانند انسداد می شود، به گونه ای که مدتی اجابت مزاج نداشته باشد و ناگهانی دچار اسهال شود؛ خطرناک است.
همچنین در مقابل اصلی ترین خطر اسهال در بارداری یعنی سقط جنین که با اسهال امکان پذیر نیست، بیماری های مقعدی از اصلی ترین عوارض اسهال می باشند.

بواسیر

در انتهای رکتوم و ناحیه مقعد عروقی وجود دارند که در صورت وارد شدن فشار، موجب تورم شده و درد و خونریزی به همراه می آورند. البته بواسیر علائم دیگری چون بیرون زدگی زائده از مقعد را نیز به همراه دارد که در انواع بواسیر داخلی حاد و بواسیر خارجی مشاهده می شود. این بیماری تنها با جراحی یا انجام لیزر قابل درمان بوده و بسیار دردناک است. بنابراین می توان گفت یکی از عوارض یبوست و اسهال در بارداری بواسیر به شمار می رود.

بیشتر بخوانید: درمان بواسیر در بارداری

شقاق

شقاق نیز از سایر عوارض های اسهال در بارداری می باشد که موجب فشار شدید بر رکتوم و مقعد شده و با بروز زخم و چاک خوردگی در دهانه مقعد همراه می باشد. شقاق نیز با لیزر یا جراحی قابل درمان بوده و علائمی چون خونریزی، درد و سوزش شدید مقعد همراه است.

درمان اسهال در دوران بارداری

خانمهای باردار به دلیل داشتن شرایط خاص توانایی استفاده خودسرانه از دارو های ضد اسهال را ندارند؛ بنابراین اولین قدم برای آنها مراجعه و مشورت با پزشک زنان می باشد. بنابراین تجویز دارو را تنها از پزشک خود درخواست کنید و در مقابل از برخی راه های درمان اسهال بارداری در خانه کمک بگیرید.

درمان خانگی اسهال در بارداری

روشهای درمان خانگی اسهال در بارداری می تواند یک روش مناسب و بی خطر و برای کنترل اسهال در هفته های اول بارداری باشد. البته این نکته را به خاطر داشته باشید که این روش موقتی بوده و در صورت تداوم اسهال بیشتر از یک هفته می بایست حتما به متخصص مراجعه کنید.
اگر به دنبال یک روش درمان خانگی اسهال می باشید یا این سوال برایتان پیش می آید که برای اسهال بارداری چی بخورم؟ موارد زیر را مطالعه کنید که عبارت اند از:

• مصرف مواد غذایی و برخی خوراکی های ملایم که موجب بهبود سیستم گوارش می شوند مانند موز، کته و ماست، سیب زمینی آب پز و…
• پرهیز از مصرف نوشابه و نوشیدنی های گازدار
• از پروبیوتیک ها در مواد و رژیم غذایی خود استفاده کنید
• اگر داروی خاصی مصرف می کنید آن را به پزشک در میان بگذارید
• مصرف فیبر که شامل میوه و سبزیجات تازه می شود را فراموش نکنید

چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟

بهترین زمان مراجعه به پزشک جهت درمان اسهال در بارداری ابتدایی ترین زمان ابتلا به بیماری می باشد؛ اما اگر قصد به کارگیری روشهای درمان خانگی همچون مصرف و رعایت رژیم غذایی هستید، به خاطر داشته باشید پس از سه روز حتما به پزشک مراجعه کنید. گاهی اسهال در بارداری به دلایل جدی مانند انسداد روده رخ می دهد که تنها متخصص توانایی تشخیص و بررسی عارضه را دارد. بنابراین ریسک خود درمانی و مصرف دارو آنهم در شرایط بارداری موجه نیست.

سوالات متداول