اچ پی وی نوعی یک ویروس عفونی بوده که افراد زیادی به آن مبتلا می شوند. با ما در کلینیک نشیمنگاه همراه باشید تا درباره چیستی ویروس اچ پی وی، عوارض، نحوه انتقال آن، انواع بیماریهایی که ناشی از اچ پی وی هستند و حتی آزمایش های آن را بررسی نماییم. بنباراین در این مطلب می توانید به پاسخ تمامی سوال های خود درباره ویروس اچ پی وی یا حتی زگیل ناشی از عوارض آن برسید.
ویروس اچ پی وی چیست؟
اچ پی وی HPV نوعی ویروس از خانواده ویروس های عفونی و مقاربتی بوده که در اثر تماس فیزیکی و جنسی افراد به یکدیگر منتقل می گردد.
ویروس پاپیلومای انسانی یا همان hpv دارای 100 تیپ مختلف بوده که هرکدام دارای عوارض و علائم مربوط به خود می باشند. برای مثال ابتلا به اچ پی وی می تواند تمامی ناحیه تناسلی، دهان و گلو را به خود ابتلا کرده و فرد را به خطرات جدی همچون بروز زگیل و زائده التهابی عفونی مواجه نماید.
بسیاری از افرادی که از نظر جنسی فعالیت دارند، ممکن است به این ویروس مبتلا شده و مشکلات و عوارضی چون زگیل تناسلی، سرطان آلت تناسلی یا گردنه رحم را تجربه کنند. البته برخی افراد نیز در صورت ابتلا به اچ پی وی هیچگونه علائمی نداشته و ویروس تنها در بدن آنها سکونت دارد.
انواع ویروس hpv
به طور خلاصه، ویروس HPV بیش از 100 تیپ دارد که حدود 40 نوع آن ناحیه تناسلی و مقعد را درگیر می سازد. ویروس hpv به دلیل اینکه در طول زمان دچار تغییرات ژنتیکی و جهش شده، هر کدام از این تغییرات منجر به تشکیل یک نوع یا تیپ جدا شده است.
این تیپ ها از نظر ساختار ژن ها، محل علاقه مند برای درگیری (پوست، ناحیه تناسلی، دهان، مقعد) و میزان خطر (کم خطر یا پرخطر برای سرطان) با هم تفاوت دارند. به عبارت ساده، hpv خودش را با شرایط مختلف بدن انسان و روش های مختلف انتقال تطبیق داده که در نتیجه، خانواده بزرگی از انواع مختلف را به وجود آورده است. به همین علت است که برخی تیپ های hpv فقط زگیل ساده پوستی میدهند، اما بعضی تیپ ها مثل hpv نوع 16 و اچ پی وی نوع 18 میتوانند زمینه ساز سرطان شوند.
انواع تیپ های hpv عبارتند از:
- تیپ های اچ پی وی کم خطر که معمولا باعث ایجاد زگیل تناسلی و ضایعات خوش خیم شده که به ندرت با سرطان مرتبط اند. مانند: hpv نوع 6 که شایع ترین است و اچ پی وی نوع 11. دیگر تیپ های کم خطر اچ پی وی عبارتند از: 40، 42، 43، 44، 54، 61، 72، 73، 81
- تیپ اچ پی وی های ریسک یا پر خطر که میتوانند به مرور زمان باعث ضایعات پیش سرطانی و سرطان مانند سرطان دهانه رحم، سرطان مقعد به علت وجود hpv مقعدی، آلت تناسلی و حلق شوند. این تیپ ها عبارتند از: hpv نوع 16، اچ پی وی نوع 18، hpv نوع 52 و نوع 31 و سایر تیپ های پرخطر شامل: 31، 33، 35، 39، 45، 51، 52، 56، 58، 59، 68
انواع تیپ های hpv برای ناحیه غیر تناسلی عبارتند از:
- تیپ های پوستی که به طور معمول باعث پیدایش زگیل های معمولی روی دست و پا خواهند شد. تیپ های HPV غیر تناسلی عبارتند از: 1, 2, 3, 4, 7، 10
- hpv نوع 16 مرتبط با hpv در دهان و hpv در گلو بوده که می تواند در حفره دهان، زبان، لوزه ها و حلق ضایعات پیش سرطانی یا سرطانی ایجاد کند.
- زگیل های اطراف ناخن و صورت که باعث پیدایش زگیل روی صورت، اطراف ناخن ها و ساعد خواهند شد. تیپ اچ پی وی مرتبط عبارتند از: 2، 3، 4، 27، 57
علائم اچ پی وی در مردان و زنان
زمانی که فرد به ویروس پاپیلومای انسانی یا همان hpv مبتلا می گردد، وابسته به نوع سیستم ایمنی که دارد و نوع ویروس که از کدام 100 تیپ موجود آن باشد، متفاوت است. برای مثال علائم hpv ممکن است تا مدتی در بدن بدون علامت و خاموش باشد. اما زمانی که علائم hpv شروع می شود، بیماری هایی چون زگیل تناسلی و انواع سرطان های زنانه و مردانه به وجود آید. بنابراین در صورت مشاهده کوچکتری علائم، به دکتر زگیل تناسلی مراجه نموده و نسبت به درمان عارضه اقدام نمایید.
علائم hpv در زنان
بسیاری از افراد با طرح سوال “علائم hpv در زنان چیست” به کلینیک نشیمنگاه مراجعه مینمایند. در جواب می بایست گفت علائم hpv در زنان خاموش بوده و ویروس ممکن است سال ها بدون نشانه در بدن وجود داشته باشد.
اما، پس از فعال شدن علائم hpv برجستگی های کوچک یا شبیه گل کلم در ناحیه واژن، دهانه رحم یا اطراف مقعد پدیدار میشوند که به اصطلاح زگیل تناسلی به آن ها میگویند.
همچنین، تغییرات سلولی دهانه رحم میتواند با آزمایش پاپ اسمیر یا تست HPV تشخیص داده شود. بنابراین، زنان نیاز به غربالگری منظم با پاپ اسمیر و تست HPV داشته تا بتوانند وجود ویروس در بدن را شناسایی نمایند.
علائم hpv در مردان
علائم hpv در مردان همانند زنان بوده و ویروس اچ پی وی میتواند تا سال ها در بدن هیچ نشانه ای از خود بروز پیدا نکند. در اکثر مردان و زنان، عفونت HPV بدون تب یا علائم عمومی سیستمیک است. یعنی معمولا باعث تب، درد بدن، ضعف یا علائم شبیه سرماخوردگی نمیشود. علائم hpv بیشتر محدود به ناحیه آلوده بوده که شامل زگیل ها، خارش، سوزش یا تغییرات سلولی در ناحیه تناسلی، مقعد یا دهان میشوند.
پس از فعال شدن علائم hpv برجستگی های کوچک، نرم یا شبیه گل کلم روی آلت تناسلی، کیسه بیضه، اطراف مقعد یا کشاله ران پدیدار میشوند.
همچنین، ایجاد خارش یا سوزش خفیف در محل زگیل در برخی آقایان بوجود آمده و در تیپ های پرخطر 16 و 18 ممکن است ویروس اچ پی وی بدون علامت باعث ضایعات پیشسرطانی یا سرطان مقعد، آلت یا گلو شود.
HPV does not usually cause any symptoms. Most people who have it do not realise and do not have any problems. But sometimes the virus can cause painless growths or lumps around your vagina, penis or anus (genital warts).
ویروس hpv معمولا هیچ علامتی ایجاد نمی کند. بنابراین بیشتر افرادی که به آن مبتلا هستند، از وجود ویروس بی خبرند و مشکلی احساس نمی کنند. با این حال، در برخی موارد ویروس می تواند باعث ایجاد برآمدگی ها یا زائده های بدون درد در اطراف واژن، آلت تناسلی یا مقعد شود که به آن ها زگیل تناسلی میگویند.
برگرفته شده از: https://www.nhs.uk/conditions/human-papilloma-virus-hpv/
مطالعه بیشتر: زگیل تناسلی مردان و زنان
نحوه انتقال hpv چگونه است؟
اصلی ترین راه انتقال hpv، تماس فیزیکی با پوست آلوده به اچ پی وی می باشد. به طور کلی افرادی که دارای فعالیت جنسی هستند، در معرض خطر ابتلا به بیماری بیماری hpv قرار دارند. البته راه های انتقال hpv به غیر از این روش جنسی نیز وجود دارد که فرد را می تواند به ویروس اچ پی وی مبتلا سازد.
از جمله راهای انتقال hpv از طریق ارتباط جنسی و غیر جنسی عبارتند از:
- لمس زگیل فرد آلوده
- استفاده از وسایل آلوده مانند حوله، لباس، یا وسایل بهداشتی مشترک که با زگیل یا ترشحات آلوده در تماس بوده اند
- انتقال hpv از مادر به نوزاد که بارداری و زایمان آلوده از دیگر روش انتقال ویروس hpv است
- تماس با مخاط دهان موجب انتقال hpv شده و می تواند از طریق بوسه یا تماس دهان با دهان در موارد خاص باشد
- داشتن شرکای جنسی متعدد
- داشتن سیستم ایمنی بسیار ضعیف
- داشتن زخم یا منطقه آسیب دیده
- عدم استفاده از کاندوم
- زایمان های متعدد
- داشتن رابطه جنسی مقعدی
Genital HPV spreads through skin-to-skin contact during intercourse, oral sex and anal sex. You can get the infection if your genitals — including your vulva, vagina, penis and scrotum, as well as your rectum and anus — come into contact with these same body parts on an infected partner.
ویروس HPV تناسلی از طریق تماس پوست با پوست در حین رابطه جنسی، رابطه دهانی و رابطه مقعدی منتقل می شود. شما می توانید به این عفونت مبتلا شوید اگر اندام های تناسلی تان — شامل فرج، واژن، آلت تناسلی و کیسه بیضه، همچنین راست روده و مقعد — با همان نواحی بدن در شریک آلوده تماس پیدا کند.
برگرفته شده از: https://my.clevelandclinic.org/health/diseases/11901-hpv-human-papilloma-virus
عوارض ویروس hpv در بدن
اچ پی وی دارای عوارض بسیار بوده که فرد در هنگام مبتلا شدن به آن، تجربه خواهد نمود. برخی از بیماری ها مانند سرطان دهانه رحم از عوارض ویروس hpv بوده که بسیار دردناک نیز هستند. همچنین، ایجاد زگیل تناسلی در نواحی تناسلی و اطراف آن نیز از عوارض وجود ویروس اچ پی وی در بدن میباشد. شما میتوانید با مشاهده تصاویر زگیل تناسلی به جدی بودن این بیماری پی ببرید.
در پاسخ به سوال “ایا ویروس اچ پی وی از بدن خارج میشود” میتوان گفت در بیشتر افراد، سیستم ایمنی می تواند ویروس hpv را کنترل کرده و hpv خود به خود از بین میرود. اما، تیپ اچ پی وی های ریسک یا پرخطر می توانند سال ها بعد منجر به مشکلات جدی شوند.
برخی از شایع ترین عوارض ویروس اچ پی وی عبارت اند از:
- زائده هایی چون زگیل بر روی ناحیه تناسلی، و ایجاد زگیل دهان، یا دیگر نواحی
- سرطان مقعد در مردان
- ایجاد زگیل مقعد
- سرطان گردنه رحم
- رشد تومور در ریه ها و مجرای تنفسی
- ایجاد زگیل بر روی دست، پا یا بروز زگیل صورت
زگیل تناسلی
زگیل تناسلی شایع ترین بیماری ناشی از ویروس اچ پی وی است که 50 درصد از افرادی که از نظر جنسی فعالیت دارند، به آن مبتلا می شوند. بروز زگیل های گوشتی ریز یا درشت در نواحی آلت تناسلی، واژن و وابسته به فعالیت جنسی فرد در گلو و دهان از نشانه های این بیماری بسیار دردناک می باشند. این زگیل ها به شدت قابل انتقال بوده و اگر به موقع درمان نشود ممکن است فرد را به راحتی تحت تاثیر قرار دهد.
درمان این عارضه ها با لیزر امکان پذیر بوده و از عود دوباره آنها جلوگیری می نمایند.
مطالعه بیشتر: درمان زگیل تناسلی
سرطان دهانه رحم
رحم عضو حیاتی و مورد نیاز برای سلامتی خانمها به شمار می رود. زمانی که سلولی غیر طبیعی در این ناحیه رشد نماید فرد با تغییر بافت سلول های رحم روبرو شده و در نتیجه سرطان دهانه رحم رخ می دهد. خونریزی، درد، ترشح و… از علائم این بیماری که در اثر ویروس اچ پی وی به وجود می آیند می باشد.
بارداری و حاملگی
به طور کلی ویروس اچ پی وی بر روند بارداری اثر گذار نیست. اما عارضه ای که افراد را به خود نگران می کند انتقال ویروس به کودک است. پاپیلوماتوز تنفسی یکی از بیماری هایی است که در اثر وجود این ویروس در دستگاه تنفسی کودک رشد نموده و او را با مشکلات تنفسی مواجه می نماید.
راه های پیشگیری از ویروس hpv
راه های پیشگیری از ابتلا به ویروس hpv بسیار ساده بوده که همه افراد می توانند برای حفظ سلامتی خود از آن استفاده نمایند.
کاندوم: یک وسیله پیشگیری از بارداری نیز به شمار می رود، ساده ترین راه به شمار می رود. البته به خاطر داشته باشید این راه نیز قطعی نبوده و دیگر نواحی بدن مانند کشاله های ران یا بیضه ها اگر به این زائده ها مبتلا باشند فرد مقابل نیز به آن مبتلا خواهد شد.
واکسن گارداسیل: یک راه ایمن و پزشکی است که می تواند به راحتی بدن شما را در برابر ویروس ها ایمن سازد. این واکسن که دختران و پسران بالای 11 تا 25 سال می توانند از آن استفاده کنند بسیار مناسب بوده و یک روش علمی و پزشکی پیشگیری از ابتلا به این ویروس است.
البته به یاد داشته باشید این واکسن تنها نقش پیشگیری را دارد و زمانی که فرد به ویروس یا زگیل تناسلی دچار باشد، از نتیجه ی درمانی برخوردار نخواهد بود و هیچگونه قابلیت پاکسازی ویروس hpv را نخواهد داشت.
مطالعه بیشتر: واکسن گارداسیل
آزمایش ویروس hpv چگونه انجام می شود؟
دوره کمون hpv مدتی است که ویروس وارد بدن شده اما هنوز هیچ علامت یا نشانه ای ظاهر نشده است. دوره کمون hpv معمولا حدود 3 هفته تا چند ماه بعد از ورود ویروس بوده تا ضایعه ای مثل زگیل ظاهر شود. اما در بسیاری از افراد ویروس می تواند ماه ها تا حتی چند سال در بدن بدون علامت باقی بماند و فرد هیچ مشکلی احساس نکند، در حالی که ممکن است ویروس را منتقل کرده باشد. در این حالت انجام آزمایش های تشخیص hpv اهمیت زیادی پیدا میکنند.
آزمایش و تست hpv به چند روش انجام می شود. بسیاری از افراد تصور میکنند که hpv در آزمایش خون قابل تشخیص است. اما، می بایست گفت که آزمایش خون به طور معمول برای تشخیص ویروس HPV استفاده نمی شود و ویروس hpv فقط با نمونه گیری از نواحی درگیر مثل دهانه رحم، ناحیه تناسلی، مقعد یا دهان و انجام تست های اختصاصی HPV قابل شناسایی خواهد بود.
از جمله روش های متداول جهت تشخیص ویروس hpv عبارتند از:
- تست پاپ اسمیر: روشی نمونه برداری است که زنان بین 20 تا 30 سال که از نظر جنسی فعال هستند، یکبار در سال و زنان 30 سال به بالا هر 5 سال یکبار باید آن را انجام دهد. تست پاپ اسمیر با نمونه برداری از دهانه رحم انجام شده و تغییرات این ناحیه را بررسی میکند. البته این تست تنها برای زنان نبوده و مردان نیز می توانند از تست پاپ اسمیر در ناحیه مقعد به منظور بررسی سرطان مقعد انجام دهند.
- تست HPV از دهان یا حلق: برای بررسی ارتباط HPV با سرطانهای دهان و حلق در گروههای خاص، نمونه از مخاط دهان، زبان، لوزه یا حلق گرفته میشود.
- بیوپسی (نمونهبرداری بافتی): در این روش، تکه کوچکی از بافت مشکوک (مثلاً از دهانه رحم، واژن، مقعد، آلت تناسلی یا پوست) برداشته شده و در آزمایشگاه پاتولوژی زیر میکروسکوپ بررسی میگردد تا مشخص شود آیا تغییرات ناشی از HPV وجود دارد و شدت آن چقدر است (از التهاب ساده تا ضایعات پیشسرطانی یا سرطان). برخلاف تست HPV که فقط وجود ویروس و نوع آن را نشان می دهد، بیوپسی وضعیت و رفتار سلول های بدن را مشخص کرده و معلوم می سازد که آیا دچار تغییرات خطرناک شده اند یا نه.
آیا hpv درمان دارد؟
به طور کلی درمان کامل و صد در صدی برای درمان ويروس hpv یافت نشده است. اما برخی روشها و درمان هایی به منظور تقویت سیستم ایمنی افراد وجود دارد که باعث از بین رفتن ویروس hpv و خاموش شدن آن میشود.
زگیل تناسلی شایع ترین عارضه بیماری hpv بوده که بیشتر افراد هنگام ابتلا آن را تجربه خواهند نمود.
چون زگیل تناسلی که ناشی از ویروس hpv است، با بکارگیری روش های مدرن پزشکی چون لیزر زگیل تناسلی امکان پذیر بوده و آن را از بین خواهد برد. چرا که لیزر به طور کامل زائده ها را در یک جلسه از بین برده و مانع از بروز دوباره آنها میگردد.
البته فراموش نکنید که از بین رفتن زگیل ها سبب از بین رفتن ویروس موجود در بدن نمی گردد و ویروس اچ پی وی همچنان در بدن باقی خواهد ماند. همچنین درمان سرطان های ناشی از اچ پی وی نیز به واسطه پرتو درمانی یا شیمی درمانی امکان پذیر بوده و می تواند آن را مهار کند.
این نکته را نیز به خاطر داشته باشید پس از ابتلا به این ویروس و بروز زائده، استفاده از بهترین دارو برای از بین بردن زگیل تناسلی یا روشهای درمان خانگی زگیل تناسلی موثر نبوده و حتما می بایست آن را لیزر یا کرایو نمایید.
درمان hpv در زنان
درمان hpv در زنان علاوه بر کنترل زگیل های تناسلی، به پیشگیری و مدیریت ضایعات پیش سرطانی دهانه رحم نیز توجه دارد. روش های از بین بردن گیل تناسلی ناشی از ویروس اچ پی وی شامل لیزر، کرایوتراپی، الکتروکوتر، جراحی موضعی و در موارد پیشرفته کونیزاسیون یا هیسترکتومی هستند.
زنان همچنین نیاز به غربالگری منظم با پاپ اسمیر و تست HPV داشته تا تغییرات سلولی ناشی از تیپ های پرخطر ویروس hpv شناسایی و درمان به موقع انجام شود. مانند مردان، درمان قطعی برای پاکسازی کامل ویروس وجود ندارد، اما مدیریت ضایعات و پایش مداوم می تواند ریسک عوارض جدی را کاهش دهد.
درمان hpv در مردان
درمان hpv در مردان معمولا بر برداشتن یا کنترل ضایعات قابل مشاهده مانند زگیل های تناسلی متمرکز است. روش های متداول درمان hpv در مردان جهت از بین بردن زگیل تناسلی شامل داروهای موضعی، کرایوتراپی (فریز کردن زگیل)، لیزر یا جراحی موضعی میباشند.
اغلب عفونت های HPV در مردان خود به خود پاک شده و نیاز به درمان سیستمیک ویروس وجود ندارد. غربالگری روتین برای HPV در مردان نیازی نداشته، مگر در گروه های پرخطر hpv یا در صورت وجود ضایعات مشکوک در ناحیه مقعد.
سخن پایانی درباره ویروس hpv
ویروس HPV یکی از شایع ترین عفونت های جنسی است که اغلب بدون علامت باقی در بدن مانده و می تواند نواحی مختلف را درگیر بیماری کند. با اینکه درمان قطعی اچ پی وی برای پاکسازی کامل ویروس وجود ندارد، اما با تشخیص به موقع، مراقبت های پزشکی، درمان ضایعات و واکسیناسیون می توان از عوارض جدی آن پیشگیری کرده تا بتوان ریسک ابتلا به سرطان های مرتبط را به طور قابل توجهی کاهش داد. پیشگیری، غربالگری منظم و رعایت نکات بهداشتی همچنان بهترین راه مقابله با ویروس hpv است.