دوران نقاهت بعد از عمل فیستول، مرحله ای حیاتی در مسیر درمان این بیماری به شمار میرود. چرا که موفقیت جراحی تنها به مهارت جراح یا نوع روش مورد استفاده بستگی نداشته و تا حد زیادی به مراقبت های پس از عمل و روند بهبودی بافت ها نیز مرتبط است.
در این دوره، بدن در حال ترمیم زخم ها، بازسازی بافت های آسیب دیده و بازیابی عملکرد طبیعی اسفنکتر مقعدی است. آگاهی بیمار از نحوه مراقبت صحیح، تغذیه مناسب، کنترل درد، رعایت بهداشت ناحیه و پرهیز از فعالیت های سنگین میتواند از بروز عفونت، بازگشت فیستول و سایر عوارض پس از عمل پیشگیری کند.
در واقع، دوره نقاهت فرصتی است تا فرآیند درمان به طور کامل و بی خطر به پایان رسیده و کیفیت زندگی بیمار به حالت طبیعی بازگردد. در این مقاله، تا به بررسی جامع روند بهبودی، مراقبت های ضروری و نکات کلیدی برای گذر از این مرحله با کمترین درد و بیشترین اثربخشی بپردازیم.
عمل فیستول مقعدی با لیزر در کلینیک نشیمنگاه
برای رهایی از درد فیستول مقعدی و درمان آن در سریع ترین زمان ممکن میتوانید به کلینیک نشیمنگاه مراجعه کرده و از تخصص تیم ما در زمینه عمل فیستول با لیزر بهره مند شوید
مدت زمان دوران نقاهت بعد از عمل فیستول
مدت نقاهت عمل جراحی سنتی فیستول یک بازه زمانی 2 هفته ای بوده تا زخم ایجاد شده به طور کامل پر شده و اپیتلیزه (اپی تلیزه یعنی بسته شدن و پوست انداختن سطح زخم با سلول های جدید) شود. از طرف دیگر، این دوره در عمل فیستول مقعدی با لیزر بسیار کوتاه تر بوده و معمولا بیماران بعد از گذشت 24 تا 72 ساعت میتوانند به امور روزمره خود بازگردند.
بعد از عمل فیستول چه باید کرد
مراقبت های بعد از عمل فیستول میتواند مهم ترین بخش از پروسه درمان آن بوده تا بیمار بتواند بهبودی کامل خود را بدون احتمال بازگشت و عود مجدد فیستول، بدست آورد. در این دوران، بیمار باید به وضعیت عمومی بدن، سلامت زخم و روند ترمیم بافتی توجه ویژه ای داشته باشد. پیروی از توصیه های پزشک، حفظ بهداشت ناحیه جراحی و پایبندی به برنامه درمانی تجویز شده، از عوامل کلیدی در موفقیت نتایج عمل محسوب میشوند. همچنین، صبر و مراقبت مداوم در طول دوران نقاهت به بازگشت تدریجی عملکرد طبیعی و جلوگیری از عود بیماری کمک خواهد نمود.
راه رفتن بعد از عمل فیستول
از همان روزهای اول، راه رفتن بعد از عمل فیستول به صورت سبک توصیه شده تا جریان خون رسانی بهبود یافته و از تشکیل لخته جلوگیری شود. راه رفتن بعد از عمل فیستول باید روزانه در بازه های زمانی مشخص (معمولا هر دو ساعت یکبار) و به مدت زمان 10 تا 15 دقیقه صورت گیرد. از این طریق میتوان از نشستن های طولانی مدت پرهیز کرده تا خون رسانی به طور مرتب در بدن انجام شود.
همچنین، انجام ورزش های سنگین، بلند کردن وزنه، دوچرخه سواری و به طور کلی هر گونه فعالیتی که باعث ایجاد فشار در ناحیه مقعدی شود تا بهبود نسبی زخم طی 3 تا 4 هفته ممنوع است.
شستشوی زخم فیستول
درمان زخم فیستول بعد از عمل نیاز به انجام یک سری کارها و رعایت نکاتی است که در ادامه به شما خواهیم گفت تا بتوانید در سریع ترین زمان ممکن بهبودی کامل خود را بدست آورید.
شستشوی زخم فیستول دارای اصولی است که باعث کاهش بار میکروبی زخم، جلوگیری از تحریک پوست اطراف و عود عفونت خواهد شد. بنابراین، مراقبت و درمان زخم فیستول بعد از عمل بسیار ضروری بوده و باید طبق دستوری که پزشک به شما میدهد، تمامی نکات انجام شوند.
- شستشوی زخم فیستول بعد از هر بار اجابت مزاج یا حداقل 2 تا 3 بار در روز حتی اگر اجابت مزاج بیمار انجام نشده باشد، ضروری است.
- بهترین مایع برای شستشوی زخم فیستول، آب ولرم یا استفاده از سرم نرمال سالین استریل است.
- سیتز بث (نشستن در لگن آب گرم) بهترین روش شستشوی زخم فیستول بعد از عمل بوده و مدت زمان آن 10 تا 15 دقیقه میباشد.
- تمیز و خشک نگه داشتن ناحیه برای درمان زخم فیستول بعد از عمل یکی از موارد ضروری است که بیمار بعد از هربار شستشو باید ناحیه را با گاز استریل یا حوله نرم تمیز، به آرامی خشک کند.
- پانسمان سبک زخم با گاز استریل برای جذب ترشحات نیز یکی از موارد بسیار مهم در تمیز نگه داشتن زخم محسوب شده و چند بار در روز باید انجام شود.
You should be able to go home the same day or the day after
Rest for a few days, walking as little as possible, to help your wound to heal
You should be able to return to work as soon as you can move about and sit freely
The wound often takes several weeks to heal completely and you may need to wear a pad until then
Regular exercise should help you to return to normal activities as soon as possible. Before you start exercising, ask the healthcare team or your GP for advice
Most people make a full recovery and can return to normal activities. For a small number of people the fistula can come back
شما معمولا می توانید همان روز یا یک روز بعد از عمل به خانه بروید.
چند روز اول بهتر است استراحت کنید و تا حد امکان کمتر راه بروید تا زخم شما سریع تر ترمیم شود.
زمانی که بتوانید راحت حرکت کنید و بدون مشکل بنشینید، می توانید به محل کار خود بازگردید.
زخم معمولا چند هفته طول میکشد تا به طور کامل خوب شده و ممکن است در این مدت نیاز باشد از پد استفاده کنید.
ورزش منظم می تواند به بازگشت سریع تر شما به فعالیت های طبیعی کمک کند. اما، قبل از شروع ورزش، بهتر است با تیم درمان یا پزشک خود مشورت کنید.
بیشتر بیماران پس از عمل کاملا بهبود یافته و به زندگی عادی برمیگردند، هرچند در تعداد کمی از افراد امکان برگشت فیستول وجود دارد.
https://www.healthdirect.gov.au/surgery/surgery-for-anal-fistula
بعد از عمل فیستول چه بخوریم
بعد از جراحی فیستول با لیزر و یا به روش سنتی، بدن در فاز ترمیم بافتی قرار گرفته و نیاز به مواد مغذی، ویتامین ها و آب کافی دارد. در روزهای پس از جراحی، بدن انرژی زیادی برای ترمیم مصرف میکند. تغذیه متعادل با دریافت کافی کالری، پروتئین و ویتامین ها میتواند مانع احساس ضعف، سرگیجه و خستگی زودرس شده و بیمار را برای بازگشت سریع تر به فعالیت روزمره آماده می سازد. هدف از رعایت رژیم غذایی در دوران نقاهت بعد از عمل فیستول شامل مواردی است که در ادامه از آنها نام برده و برای دستیابی به اهداف مذکور پیشنهادات غذایی خود را به شما ارائه میدهیم:
پیشگیری از یبوست و فشار به ناحیه عمل
یکی از مهم ترین اهداف تغذیه در دوره نقاهت بعد از عمل فیستول مقعدی جلوگیری از یبوست است. زیرا، فشار هنگام دفع مدفوع می تواند باعث باز شدن زخم، خون ریزی یا عفونت محل جراحی شود. بنابراین مصرف فیبر، آب و مایعات فراوان می تواند به نرم شدن مدفوع و دفع آسان بدون درد و فشار کمک شایانی نماید.
از جمله غذاهای فیبردار میتوان به سبزیجات تازه، انواع میوه ها، غلات کامل و حبوبات پخته اشاره نمود. در روزهای اول پس از عمل، اگر نفخ یا دل درد دارید، حبوبات را موقتا حذف کرده و یا خیلی نرم و به صورت پوره مصرف نمایید.
همچنین، نوشیدن 8 تا 10 لیوان آب در روز ضروری است. آب به نرم شدن مدفوع و دفع بدون فشار کمک میکند. می توان از مایعات دیگر مانند سوپ سبزیجات، آبمیوه طبیعی به ویژه آب آلو یا آب سیب، دوغ کم نمک و دمنوش های ملایم مانند بابونه و نعناع نیز استفاده نمود.
تسریع ترمیم زخم و بازسازی بافت ها
بدن پس از جراحی برای ترمیم بافت های آسیب دیده به پروتئین، ویتامین C، ویتامین A، روی و آهن نیاز دارد.
تامین این مواد از طریق رژیم غذایی مناسب منجر به بهبود سریع زخم، کاهش التهاب، کاهش احتمال بروز عفونت و بازسازی سریع پوست و بافت مخاطب خواهد شد.
برای تامین منابع پروتئینی و مورد نیاز بدن میتوان به مصرف مرغ بدون پوست، ماهی، تخم مرغ آب پز ماست، شیر کم چرب، سوپ مرغ یا عدس پخته نرم تاکید کرده و افراد گیاهخوار می توانند از ترکیب حبوبات و غلات برای تامین پروتئین بدن خود استفاده نمایند.
تقویت سیستم ایمنی بدن
در دوران نقاهت بعد از عمل فیستول، بدن آسیب پذیرتر شده و احتمال بروز عفونت بسیار بالا میباشد. بنابراین رژیم غذایی باید شامل مواد مغذی تقویت کننده سیستم ایمنی مانند میوه های تازه و سبزیجات رنگی حاوی آنتی اکسیدان، منابع طبیعی ویتامین C مانند پرتقال، کیوی، فلفل دلمه ای و غذاهای حاوی روی مانند گوشت سفید، عدس و انواع مغزها باشد.
کاهش التهاب و درد
برخی مواد غذایی دارای خواص ضد التهابی طبیعی بوده و میتوانند به کاهش درد، تورم و التهاب کمک کرده تا روند بهبودی تسریع گردد. از جمله این مواد غذایی میتوان به ماهی های چرب به عنوان منبع امگا 3، زردچوبه و زنجبیل اشاره نمود.
علائم طبیعی و هشدار دهنده در دوران نقاهت بعد از عمل فیستول
دوره نقاهت بعد از عمل فیستول مقعدی با لیزر و یا به روش جراحی باز معمولا با مجموعه ای از علائم همراه بوده که بخشی از روند طبیعی ترمیم محسوب میشوند. اما، در برخی موارد، بروز علائم خاص می تواند نشانه عفونت، باز شدن زخم یا بازگشت بیماری باشد که نیاز به پیگیری فوری خواهد داشت.
شناخت تفاوت میان این دو دسته از علائم برای مدیریت صحیح دوران نقاهت بعد از عمل فیستول بسیار مهم است.
علائم طبیعی بعد از عمل فیستول عبارتند از:
- درد خفیف تا متوسط در ناحیه عمل
- ترشح مختصر از محل زخم
- احساس سوزش یا خارش ملایم
- تورم یا قرمزی خفیف اطراف محل جراحی
- حرکات نسبتا دردناک روده در چند روز اول
علائم هشدار دهنده بعد از عمل فیستول عبارتند از:
- افزایش ناگهانی درد یا تورم
- ترشحات بدبو، چرکی یا تیره رنگ
- تب، لرز یا احساس کسالت عمومی
- خون ریزی شدید یا ادامه دار از محل عمل
- بی اختیاری گاز یا مدفوع
- باز شدن زخم یا تاخیر طولانی در بهبودی
ترشحات زرد رنگ بعد از عمل فیستول
بیمار در دوره نقاهت خود ممکن است ترشحات زرد رنگ بعد از عمل فیستول مشاهده کرده که از زخم او به بیرون میریزد و میتواند با خونابه ترکیب شده باشد. این ترشحات زرد رنگ بعد از عمل فیستول ترکیبی از مایع التهابی، بافت مرده، ترشحات غدد و مقدار کمی باکتری بوده و در چند روز تا دوهفته بخشی از روند طبیعی ترمیم زخم محسوب میشوند.
اگر ترشحات زرد تیره، غلیظ، بدبو یا همراه با تب و قرمزی پوست باشند، احتمال عفونت زخم یا تشکیل آبسه کوچک مطرح شده و نیاز به بررسی توسط جراح دارد.
ترشحات چرکی بعد از عمل فیستول
ترشحات چرکی مایعی غلیظ و سبز رنگ بوده که در اثر پاسخ ایمنی بدن به عفونت باکتریایی تولید میشود. از نشانه های وجود عفونت و باکتری می توان به موارد زیر اشاره نمود:
- ترشح زرد تیره یا سبز، غلیظ و بدبو
- درد رو به افزایش و سوزش در اطراف زخم
- قرمزی و گرمی پوست اطراف مقعد
- تب یا احساس کسالت
دلایل ایجاد ترشحات چرکی بعد از عمل فیستول
ترشحات چرکی بعد از عمل فیستول برای بیمار قابل مشاهده بوده که میتواند نشان از عفونت زخم یا باقی ماندن آبسه باشد. در این صورت، بیمار باید سریعا به پزشک معالج خود مراجعه کرده و این مسئله را با او در میان بگذارد. از جمله دلایل شایع ایجاد عفونت و ترشح چرکی می توان به موارد زیر اشاره نمود:
- عدم تخلیه کامل مسیر فیستول یا باقی ماندن شاخه های فرعی
- بسته شدن زودهنگام سطح زخم در حالی که عمق زخم هنوز ترمیم نشده است
- آلودگی ناحیه به علت تماس مکرر با مدفوع یا بهداشت ناکافی
- سیستم ایمنی ضعیف یا بیماری های زمینه ای مثل دیابت یا کرون
بیشتر مطالعه کنید: دارو و پماد آنتی فیستول+ درمان فیستول مقعدی با دارو
پماد بعد از عمل فیستول
پس از جراحی فیستول مقعدی، چه با روش لیزری و چه به‌صورت سنتی، بروز درد، التهاب و ترشح از محل عمل امری طبیعی است. اگر قصد مصرف دارو برای کاهش درد و التهاب خود دارید، بهتر است طبق دستور پزشک و یا جراح خود اقدام به تهیه و مصرف کنید.
اما، به طور کلی یک سری داروهای عمومی وجود دارند که بیمار میتواند با مصرف آنها درد خود را تسکین داده و از التهاب ناحیه عمل شده بکاهد. این داروها عبارتند از:
- مسکن ها و ضد دردهای خفیف مانند استامینوفن
- داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی مانند ایبوپروفن یا ناپروکسن
- شیاف های ضد درد مانند دیکلوفناک
- آنتی بیوتیک هایی مانند مترونیدازول و سیپروفلوکساسین برای جلوگیری از عفونت باکتریایی
- پماد آنتی بیوتیک موضعی مثل موپیروسین یا جنتامایسین برای جلوگیری از عفونت سطحی
- پماد آنتی هموروئید یا لیدوکائین برای کاهش درد و سوزش
- کرم های ترمیم کننده مثل زینک اکساید یا آلفا برای تسریع ترمیم بافت
- ویتامین C و روی (Zinc) برای تقویت ترمیم بافتی
- ویتامین E برای بهبود سلامت پوست و کاهش التهاب
- لاکتولوز یا پودر پلی‌اتیلن گلیکول برای جلوگیری از فشار هنگام دفع
عمل فیستول مقعدی با لیزر در کلینیک نشیمنگاه
برای رهایی از درد فیستول مقعدی و درمان آن در سریع ترین زمان ممکن میتوانید به کلینیک نشیمنگاه مراجعه کرده و از تخصص تیم ما در زمینه عمل فیستول با لیزر بهره مند شوید
چه عواملی باعث تاخیر در بهبودی بعد از عمل فیستول میشوند
بدست آوردن بهبودی کامل بعد از عمل فیستول میتواند از دو هفته تا 1 ماه برای بیمار به طول بینجامد. اما در این میان، عوامل مهمی هستند که عدم رعایت آن ها میتواند باعث طولانی تر شدن دوره نقاهت بعد از عمل فیستول و ایجاد تاخیر در بهبودی فرد شود. از جمله این موارد اعم از:
- عفونت محل جراحی
- تغذیه نامناسب
- مصرف الکل و سیگار
- یبوست و ایجاد فشار هنگام اجابت مزاج
- نشستن های طولانی مدت و یا فعالیت بدنی سنگین
- باقی ماندن بخشی از مسیر فیستول
- مراقبت نادرست از زخم
- مصرف طولانی آنتی بیوتیک یا داروی خاص
- اضطراب، استرس و بی خوابی
دوره نقاهت عمل فیستول با لیزر
دوران نقاهت بعد از عمل فیستول به روش سنتی و با تیغ جراحی می تواند تفاوت چشمگیری نسبت به عمل فیستول با لیزر داشته باشد. در واقع، یکی از اصلی ترین دلایل محبوبیت روش لیزر علاوه بر سرپایی بودن آن، دوره نقاهت کوتاه آن است. امروزه با توجه به زندگی های پرمشغله، افراد تمایل بیشتری به کوتاه تر بودن دوره نقاهت برای بازگشت به زندگی روزمره خود نشان داده اند. از دیگر مواردی که توانسته دوران نقاهت بعد از عمل فیستول با لیزر را در مقایسه با جراحی سنتی محبوب سازد اعم از:
- درد کمتر بعد از عمل فیستول در دوره نقاهت
- داشتن زخم سطحی و بدون ترشح زیاد در این دوره
- امکان بازگشت سریعتر به فعالیت روزمره در دوره نقاهت
- بهبود زخم با ظاهر بهتر و بدون جای زخم بزرگ
- کاهش هزینه های مراقبت در دوره نقاهت
- کاهش احتمال عفونت
بیشتر بدانید: شکل و عکس فیستول مقعدی، قبل و بعد از عمل جراحی
بهترین حالت خوابیدن بعد از عمل فیستول چیست؟
یکی از مهمترین عوامل موثر در کاهش درد، ترمیم زخم و جلوگیری از ایجاد فشار در ناحیه جراحی حالت درست خوابیدن بعد از درمان فیستول مقعدی در دوره نقاهت میباشد. حالت درست خوابیدن در دوران نقاهت بعد از عمل فیستول مقعدی دارای یک سری نکات مهم است که رعایت آنان باعث کاهش حس ناخوشایند بیمار در این دوره خواهند شد.
- خوابیدن به پهلوها در دوران نقاهت: بهترین پوزیشن، خوابیدن به پهلوی چپ یا راست بوده که ایمن ترین حالت خواب محسوب میشود. در این حالت فشار از روی ناحیه مقعد برداشته شده و جریان خون در ناحیه بهبود میابد. استفاده از یک بالش نرم بین دو پا نیز می تواند فشار ناحیه لگن را به طور چشمگیری کاهش دهد.
- خوابیدن به شکم: در روزهای اولیه بعد از عمل فیستول مقعدی ممکن است خوابیدن به پهلو برای بیمار سخت باشد. پس، برای جایگزین آن فرد میتواند با حفظ حالت طبیعی قرارگیری گردن و ستون فقرات، به شکم خوابیده و فشار را از ناحیه عمل بردارد.
نکته: در این دوران فرد حتما باید از خوابیدن به پشت خودداری کرده و به هیچ عنوان در این حالت قرار نگیرد. زیرا در این پوزیشن فشار حداکثری به محل جراحی وارد شده و باعث ایجاد درد زیاد در بیمار خواهد شد. همچنین، در این حالت احتمال باز شدن بخیه و ایجاد التهاب شدید بالا میرود.
علت خارش بعد از عمل فیستول
بیمار ممکن است بعد از عمل فیستول مقعدی، احساس سوزش و خارش داشته باشد که طبیعی است. در این حالت می توان اظهار نمود که علت خارش بعد از عمل فیستول به فرایند ترمیم زخم، تحریک پوستی، عفونت خفیف و قارچ پوستی، حساسیت به دارو یا پانسمان مربوط بوده و برای برطرف نمودن این احساس ناخوشایند، بیمار میتواند با مشورت دکتر فیستول خود نسبت به تهیه داروهای تسکین دهنده خارش اقدام نماید. اگر تمامی موارد گفته شده درباره علت خارش بعد از عمل فیستول، همراه با درد، قرمزی و ترشحات بدبو بود، بیمار باید سریعا آن را با جراح خود در میان بگذارد.
سخن پایانی کلینیک نشیمنگاه درباره دوران نقاهت بعد از عمل فیستول
انتخاب بهترین روش درمانی فیستول، یعنی لیزر، میتواند دوره نقاهت کوتاهتر و راحت تری نسبت به عمل های جراحی سنتی داشته باشد. آشنایی با عوامل تاثیر گذار میتواند به بیمار در گذراندن این دوره کمک شایانی نماید.
در مجموع، رعایت اصول دوران نقاهت نقشی تعیین کننده در موفقیت درمان فیستول دارد. مدیریت درد، پیشگیری از عفونت، حفظ تغذیه مناسب و رعایت بهداشت روزانه از ارکان اصلی ترمیم بافتی محسوب شده و آگاهی از نشانه های هشداردهنده، باعث کاهش احتمال عود در دوران نقاهت بعد از عمل فیستول خواهد شد.