بواسیر در کودکان؛ درمان خانگی و داروی هموروئید کودکان+ عکس

هموروئید یک بیماری کاملا رایج در بین زنان و مردان است. اما باید به این نکته هم توجه داشت که کودکان نیز در کمین این بیماری هستند. به همین دلیل در ادامه علائم و نشانه های هموروئید یا بواسیر در کودکان و همچنین علت و درمان آن را در این مقاله از کلینیک نشیمنگاه برای شما شرح خواهیم داد با ما همراه باشید.

Hemorrhoidal disease (HD) is common in adults. In contrast, it is rarely seen in childhood patients although the incidence of HD in children and adolescents has been shown to increase. Literature indicates that there is no gender preponderance for external hemorrhoids in adult population; however, most of the children reported with HD are boys

بیماری هموروئید (HD) در بزرگسالان شایع است. در مقابل، این بیماری در کودکان به‌ ندرت دیده می‌ شود، هرچند مطالعات نشان داده‌ اند که شیوع هموروئید در کودکان و نوجوانان رو به افزایش است. در منابع علمی آمده که در بزرگسالان، هموروئید خارجی در هیچ‌ یک از دو جنس شیوع بیشتری ندارد؛ اما در کودکانی که موارد هموروئید گزارش شده، بیشتر آن‌ ها پسر هستند.

برگرفته شده از: https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC6572969/

بواسیر در کودکان چیست؟

بواسیر از نتایج متورم شدن عروق درون روده یا رکتوم بوده و سبب بروز علائم می شود. این تورم و توده هموروئیدی ناشی از فشاری که بر این ناحیه وارد شده بوده و وابسته به سن یا جنسیت نبوده و در همه سنین از جمله کودکان مشاهده می شود. کودکان حتی در صورت مشاهده علائم بواسیر یا احساس سوزش و خارش به دلیل احساس شرم و خجالت آن را بازگو نکرده و همین موضوع سبب پیشرفت بیماری می شود.

در بزرگسالان هموروئید یا بواسیر در بارداری برای خانمها بسیار شایع است، اما در کودکان به‌ ویژه زیر سنین 12 سال بروز آن به ندرت اتفاق می افتد. در بسیاری از موارد، آنچه والدین بواسیر تصور می‌ کنند در واقع شقاق مقعدی، تحریک پوستی یا برآمدگی‌ های بی‌ خطر اطراف مقعد است. بواسیر واقعی بیشتر در نوجوانان دیده شده که معمولا با عوامل زمینه‌ ای مانند یبوست مزمن، چاقی، نشستن طولانی‌ مدت روی توالت یا برخی بیماری‌ های جدی مانند اختلالات کبدی همراه با واریس‌های پورتال ارتباط دارد.

بنابراین بهترین راه برای کنترل و پیشگیری از بواسیر در کودکان، کنترل تغذیه کودک (جهت کنترل یبوست) و مشاهده رفتارهایی نظیر خارش مقعد کودک می باشد.

مطلب مرتبط: لیزر هموروئید چگونه انجام میشود؟

بواسیر در نوزادان و کودکان زیر دو سال

بواسیر در نوزادان و کودکان زیر دو سال به چند دلیل مهم بسیار نادر است. اول این‌ که نوزاد سابقه‌ ی طولانی‌ مدت یبوست و سال‌ ها زور زدن موقع دفع را همانند بزرگسالان ندارد. دوم، نوزاد به‌ خصوص شیر خواران معمولا مدفوع نرم دارند که چند بار در روز دفع می‌ کنند و حتی اگر چند روز هم دفع نکنند، زور زدن‌ های طولانی و شدید شبیه بزرگسالان را ندارند. سوم، بافت‌ های نگهدارنده و عروق ناحیه مقعد در نوزاد هنوز دچار تغییرات تخریبی مزمن نشده‌ اند؛ در واقع هموروئید کلاسیک نتیجه‌ ی شل‌ شدن تدریجی بافت‌ های نگهدارنده عروق در طی سال ها میباشد. عاملی که در سن نوزادی اصلا فرصت رخ دادن پیدا نکرده است.

با وجود این‌که بواسیر در نوزادان به ندرت دیده میشود، اما در بعضی شرایط پزشک ممکن است به آن مشکوک شود. اگر نوزاد یا شیرخوار دچار بیماری کبدی شدید یا فشار خون پورتال باشد، مثل سیروز، انسداد ورید پورت یا مشکلات مادرزادی عروق کبد، این امکان وجود دارد که ورید های غیر طبیعی در ناحیه آنورکتال هم گشاد شده و ظاهری شبیه هموروئید ایجاد کنند.

همچنین وجود سابقه خانوادگی بیماری‌ های عروقی نادر یا اختلالات ساختاری رگ‌ ها می‌ تواند حساسیت پزشک را درباره وجود بواسیر در کودکان زیر دو سال بیشتر کند. مشاهده توده‌ های وریدی آبی‌ رنگ اطراف مقعد که با گریه و زورزدن نوزاد برجسته‌ تر می‌ شوند، می‌ تواند احتمال بواسیر در کودکان زیر دو سال را مطرح کند.

علائم بواسیر در کودکان

ممکن است بعضی از کودکان تورم عروق خونی را در داخل و اطراف مقعد تجربه کنند. خونریزی حین اجابت مزاج ، خارش و درد در اطراف مقعد از علائم بواسیر در کودکان است. اگر کودک با مشاهده ی قطرات خون در دستمال کاغذی و رنج بردن از خارش و سوزش شکایت کرد، نباید احتمال ابتلا به بواسیر یا حتی سایر بیماری های مقعدی را نادیده گرفت و باید نسبت به درمان فوری بواسیر با لیزر اقدام شود.
علائم ناشی از بواسیر در کودکان و بزرگسالان تقریبا مانند یکدیگر است.
به طور کلی علائم بواسیر در کودکان شامل:

• توده متورم قابل لمس
• بواسیر داخلی کودکان در صورت پیشرفت موجب تورم شدید و بیرون زدن آن در ناحیه مقعد می شود.
• خونریزی بدون درد بعد از دفع وجود دارد که گاهی نشانه وجود بواسیر خونی است.
• سوزش و خارش کودکان را موجب آزار و اذیت می شود.
• دردمقعد و خونریزی در هنگام دفع وجود داشته باشد.
• گریه، بی‌ قراری، امتناع از دفع و ترس از رفتن به توالت

مطلب مرتبط: درمان فوری بواسیر

علت بواسیر در کودکان و نوزادان

یکی از شایع ترین علت های هموروئید در کودکان، نارسایی مزمن کبد بوده و از دیگر دلایل میتوان به یبوست مزمن، استرس و عدم توجه به رژیم غذایی او اشاره کرد.
از آنجایی که یبوست یا اسهال در کودکان و نوزادان بسیار شایع است، طولانی شدن زمان این بیماری و وارد کردن فشار بر ناحیه مقعد و راست روده سبب بواسیر در کودکان خواهد شد. بروز هموروئید در کودکان به طور ناگهانی نبوده و می تواند گاهی در دراز مدت شکل گرفته باشد.
بنابراین برخی از شایع ترین علت بواسیر در کودکان عبارت اند از:

• استرس یا اضطراب
• اسهال و یبوست مزمن
• استفاده از لباس زیر های تنگ و نامناسب
• بی تحرکی کودک
• اضافه وزن کودک
• عدم مصرف مایعات
• زور زدن وی هنگام اجابت مزاج

عکس بواسیر در کودکان

با مشاهده برخی تصاویر عکس بواسیر می توانید نمونه ای از بواسیر در در کودکان مشاهده نموده و هنگام بروز این بیماری آن را تشخیص دهید.

مشاهده عکس بواسیر در کودکان بیشتر جنبه آموزشی و مقایسه‌ ای دارد تا معیار تشخیصی قطعی. والدین با مشاهده عکس بواسیر در کودکان به صورت استاندارد و پزشکیِ، می‌ توانند یک تصور کلی از ظاهر احتمالی هموروئید در کودکان بدست آورند.

مشکل اینجاست که خیلی از ضایعات ناحیه مقعد در کودکان مانند شقاق با اسکین‌ تگ، پرولاپس رکتوم، همانژیوم، زائده پوستی و… می‌ توانند در عکس بواسیر در کودکان یا نگاه غیرحرفه‌ ای شبیه بواسیر دیده شوند.

بنابراین عکس‌ بواسیر در کودکان فقط می‌ تواند به والدین جهت شناسایی وجود مشکل در ناحیه مقعد کمک نماید که اگر ضایعه‌ ای غیر طبیعی دیدند، موضوع را جدی بگیرند و برای معاینه حضوری به پزشک مراجعه کنند. در نهایت، تشخیص واقعی بواسیر در کودکان فقط با معاینه بالینی پزشک و در صورت نیاز، بررسی‌ های تکمیلی انجام می‌ شود، نه صرفا با مشاهده عکس بواسیر در کودکان.

چگونه از بروز بواسیر در کودکان جلوگیری کنیم؟

آموزش شیوه سالم زندگی و نهادینه کردن برخی عادات علاوه بر سلامتی کودکان پیشگیری از بیماری ها را نیز به همراه دارد. بواسیر نیز از بیماری هایی است که با به کارگیری و رعایت برخی نکات ساده می توان از آن جلوگیری کرده و یا آن را تا حدی کنترل نمود.
برخی از این اقدامات جهت پیشگیری از بواسیر کودکان عبارت اند از:

• مصرف انواع میوه ها و سبزیجات که حاوی فیبر هستند
• انجام ورزش و تحرک کافی
• نشاندن کودک در حمام نشیمن (حمام نشیمن شامل آب ولرم و مقداری نمک یا سرکه در آن است که فرد باید 20 دقیقه در آن بنشیند)
• نوشیدن آب به مقدار کافی
• کنترل وزن کودک
• توجه به رژیم غذایی وی و عدم مصرف فست فود ها

تشخیص هموروئید در کودکان چگونه است؟

روشهای تشخیص بواسیر در کودکان نیز مانند بزرگسالان است. در ابتدا پزشک با پرسیدن برخی سوال در رابطه با علائم و نشانه های بیماری معاینه را آغاز کرده و سپس معاینه فیزیکی انجام می دهد.
تشخیص هموروئید در کودکان به طور کلی به طریقه زیر انجام می شود:

• معاینه فیزیکی: پزشک به منظور بررسی دقیق تر به طور جسمی مقعد را معاینه میکند.
• معاینه درون راست روده: این روش نیز پزشک انگشت خود را درون مقعد و راست روده می کند تا تمام نواحی و برآمدگی های ناهنجار را به طور دقیق بررسی نماید.
• آنوسکوپی: روشی پیشرفته تر است که با وارد شدن لوله ای که به آن دوربین متصل است انجام می گیرد.
• کلونوسکوپی: از دیگر روشهای پزشکی که به منظور معاینه روده بزرگ مورد استفاده قرار میگیرد کولونوسکوپی است. در این روش پزشک لوله طولانی را درون راست روده کرده تا بتواند به طور دقیق بافت روده و انواع ناهنجاریها اعم از زخم، هموروئید یا دیگر مشکلات را بررسی نماید.

درمان بواسیر در کودکان

درمان طبیعی از امن ترین درمان ها برای کودکان به شمار می رود. که رژیم غذایی یکی از موثر ترین آنهاست. اما در صورت پیشرفته شدن هموروئید از روشهایی چون لیزر برای درمان این بیماری کمک گرفته می شود. این روش بسیار مناسب بوده و از کمترین درد و عوارض برخوردار است. علاوه بر آن درمان به صورت قطعی بوده و دوره نقاهت بسیار کوتاهی دارد.
بزرگ ترین علت ابتلا به هموروئید یا بواسیر در کودکان یبوست است، که برای جلوگیری از آن اضافه کردن فیبر و مایعات به رژیم غذایی کودک پیشنهاد می شود.
برخی مادران از این شکایت دارند که کودک آنها بعد از مصرف شیرخشک دچار یبوست میشود که این از علائم بواسیر در کودکان می باشد. برای جلوگیری از یبوست حتما مقداری آب به شیر خشک کودک اضافه کنید تا مدفوع وی نرم شود.

نکته: همچنین، والدین گرامی به یاد داشته باشید که استفاده از شیاف آنتی هموروئید کودکان به طور خودسر و بدون مشورت پزشک اکیدا ممنوع است. شیاف انتی هموروئید کودکان همان ترکیبات شیاف بزرگسالان را داشته که میتوانند راحت تر جذب سیستم بدن کودکان شوند و عوارض بسیاری را در آن ها بوجود آورند.

مطالب مرتبط: دکتر بواسیر

درمان بواسیر در کودکان با لیزر

انجام لیزر به منظور درمان بواسیر در کودکان چه از نوع بواسیر خارجی بوده چه داخلی، از آسان ترین روشهای موجود به حساب می آید. چرا که لیزر تنها در یک جلسه یک ساعته بوده و از کمترین درد و عوارض برخوردار است.
انجام جراحی به روش سنتی دارای درد بسیار بوده و موجب سلب آرامش کودک می شود علاوه بر آن انجام جراحی هموروئید به روشهای سنتی تحت بیهوشی بوده که برای کودکان بسیار خطرناک است. بنابراین لیزر یک روش بی خطر، بی درد، کم هزینه و آسان بوده که در درمان هموروئید حاد در کودکان کاربرد دارد. البته باید ذکر نمود در نهایت بهترین شیوه درمان بواسیر کودکان را پزشک متخصص پس از معاینه مشخص می نماید.

مطالعه بیشتر: درمان بواسیر با لیزر

درمان خانگی بواسیر در کودکان

درمان خانگی بواسیر در کودکان، مانند اصلاح تغذیه، افزایش مصرف مایعات، شستشوی ملایم ناحیه مقعد و حمام آب گرم، کاملا ایمن و بدون عارضه جدی بوده که می‌ توانند به طور چشمگیری راحتی و حال عمومی کودک را بهبود دهند.

روش های درمان خانگی بواسیر در کودکان نه تنها درد و تورم را کاهش می‌ دهند، بلکه از یبوست و فشار اضافی روی مقعد جلوگیری نموده و باعث شده تا کودک راحت‌ تر عمل دفع را انجام دهد. رعایت این روش‌ های درمان خانگی بواسیر در کودکان به‌ خصوص در کنار مراقبت و توجه والدین، یک راهکار کارآمد و ایمن برای بهبود علائم خفیف و پیشگیری از تشدید مشکلات مقعدی در کودکان خواهد بود.

• حمام روزانه با آب گرم و خشک نمودن ناحیه مقعد
• استفاده از پماد آنتی هموروئید برای کودکان
• نشستن در لگن آب گرم به مدت 10 الی 15 دقیقه و خشک نمودن آن
• گذاشتن کمپرس یخ برای تسکین درد مقعد
• استفاده از پودر بچه به منظور خشک نگه داشتن و دوری از رطوبت

استفاده از دارو و پمادهای آنتی هموروئید برای کودکان پیشنهاد نمی شود و تنها مصرف آن با تجویز پزشک امکان پذیر است. البته این پماد برای درمان بواسیر به کار نمیرود بلکه مسکن قوی برای درد بواسیر میباشند . درمان بواسیر با لیزر میتواند بهترین درمان باشد و بواسیر کودک را به طور کامل برطرف کند.

درمان بواسیر در کودکان با رژیم غذایی

درمان هموروئید در کودکان با رژیم غذایی که دشمن بواسیر بوده بر پایه جلوگیری از یبوست و نرم نگه‌ داشتن مدفوع استوار است. افزایش مصرف مواد حاوی فیبر و مایعات کافی حرکات روده را منظم و آسان نموده تا فشار هنگام دفع را کاهش دهد. رعایت این نکته به کاهش درد و التهاب ناحیه مقعد کمک کرده و از تشدید علائم جلوگیری خواهد نمود، ضمن اینکه سلامت عمومی کودک را نیز بهبود می‌ بخشد.

در ادامه به برخی از رژیم های غذایی برای درمان هموروئید در کودکان اشاره کرده ایم:

• استفاده از شیر کم چرب و یا شیر سویا به جای شیر پر چرب
• کاهش مقدار استفاده از شیر تا 1.5 الی 2 لیوان
• عدم استفاده از غذاهایی که موجب یبوست میشود مانند هویج پخته، سیب زمینی، موز، برنج سفید، لبنیات مانند شیر، ماست و پنیر
• استفاده از میوه هایی مانند: پرتقال، جعفری، سویا و کلم به همراه غذاهای غنی شده از فیبر و سبوس
• استفاده از حمام نشیمنگاهی به طور روزانه
• نوشیدن روزانه مقدار کافی آب

رعایت بهداشت مقعد کودک، اجتناب از نشستن های طولانی مدت بر روی نواحی سخت، و استفاده از کمپرس یخ به منظور کاهش درد ناشی از بواسیر در کودکان می تواند در برخی موارد تا حدودی علائم را از بین ببرد.

بیشتر بخوانید: خوراکی های مفید برای بواسیر

البته خوب است بدانید درمان بواسیر در کودکان در خانه از نتیجه قطعی برخوردار نبوده و گاهی موجب پیشرفت بیماری می شود. بنابراین بهتر است هنگام مشاهده اولین علائم به پزشک مراجعه شود؛ چرا که بی توجهی و عدم درمان بواسیر در کودکان موجب عود بیماری در بزرگسالی می شود.

درمان بواسیر کودکان در طب سنتی

درمان بواسیر کودکان در طب سنتی، بیشتر بر نرم کردن مدفوع، کاهش التهاب و تقویت سیستم گوارش تمرکز داشته که به طور معمول از ترکیبات ملایم و طبیعی استفاده می‌ شود. این نکته فراموش نشود که حتی ترکیبات طبیعی در درمان بواسیر در طب سنتی نیز می بایست با مقادیر مناسب سن کودک و تحت نظر والدین یا پزشک مصرف شوند و در نوزادان زیر 6 ماه تنها با مشورت پزشک استفاده از آنها امکان پذیر خواهد بود.

در ادامه به چندین مورد از درمان بواسیر کودکان در طب سنتی اشاره خواهیم نمود:

• آلو خشک یا آب آلو رقیق شده
• دم‌ کرده بابونه رقیق
• روغن بادام شیرین با کمی عسل برای کودکان بالای 1 سال
• ترکیب گل ختمی با کمی آب گرم با غلظت خیلی پائین
• روغن کنجد خوراکی و یا کمی روی غذا برای کودکان بالای دو سال

درمان گیاهی بواسیر کودکان در کودکان زیر 1 سال به هیچ عنوان توصیه نشده و مصرف هر یک از آنها میتواند خطرات و عوارض جدی را برای کودک به همراه داشته باشد. بنابراین، قبل از اقدام به هر کاری بهتر است از پزشک اطفال مشورت گرفته و طبق توصیه ایشان اقدام به درمان بواسیر در کودکان نمائید.

سخن پایانی درباره بواسیر در کودکان

بسیاری از والدین با طرح سوال آیا کودکان دچار بواسیر میشوند به متخصصان اطفال مراجعه کرده و علائم مشابه را برای آنها شرح میدهند. در پاسخ می بایست گفت که بواسیر در کودکان بسیار نادر بوده و اغلب مواردی که والدین فکر می‌ کنند بواسیر کودکان است، در واقع شقاق مقعد، سوختگی پوشک، پرولاپس رکتوم یا ضایعات پوستی-عروقی ملایم هستند. تشخیص قطعی هموروئید در کودکان فقط با معاینه پزشک متخصص کودکان یا گوارش کودکان امکان‌ پذیر بوده و استفاده خودسرانه از داروهای بزرگسالان، شیاف انتی هموروئید کودکان یا پمادهای قوی می‌ تواند برای کودک خطرناک باشد.

سوالات متداول درباره بواسیر در کودکان