بواسیر – هموروئید چیست؟ چه علائمی دارد؟ {علت و پیشگیری}

حتما تا به حال نام “بواسیر یا هموروئید” را شنیده اید! در این مقاله بررسی خواهیم کرد که “بواسیر چیست؟” بواسیر که با نام هموروئید Hemorrhoids نیز شناخته میشود، نوعی بیماری از خانواده بیماری های مقعدی و نشیمنگاهی است. این بیماری ممکن است افراد را با هر سن، سال و جنسیتی تحت تاثیر خود قرار دهد.

بسیاری از افراد به دلایل مختلف از مراجعه به پزشک خودداری کرده و با بیماری هموروئید دست و پنجه نرم می کنند. اما باید بدانید که در صورت بی توجهی به مراحل اولیه بواسیر، این بیماری حاد شده و هموروئید گرید چهار را به وجود می آورد. در این هنگام درمان با دارو ناممکن شده و برای درمان باید از لیزر یا عمل جراحی کمک گرفته شود. در ادامه مطلب از کلینیک نشیمنگاه به جزئیات این بیماری اعم از علائم، علتهای بروز و حتی نحوه درمان هموروئید نیز خواهیم پرداخت.

بیشتر بخوانید: لیزر بواسیر یا هموروئید چگونه انجام میشود؟

هموروئید چیست؟

هموروئید چیست و چه علائمی دارد؟ باید گفت که در انتهای مقعد و راست روده عروقی وجود دارند که بسیار نازک و حساس بوده و هرگونه فشار و کشیدگی به آنها آسیب وارد می کند. اگر برایتان سوال پیش می آید که این فشار چگونه به رگ های درون راست روده وارد می شود، باید بدانید یبوست یکی از دلایل فشار بر این عروق است.

به دلیل خشک و سفت بودن مدفوع، هنگام ابتلا به یبوست؛ فشار زیادی بر دیواره روده و رگ ها وارد می شود که همین فشار موجب بروز بواسیر می گردد. بنابراین هموروئید، در نتیجه تورم رگ های رکتوم و مقعد به وجود آمده که توده های خونی و دردناک را به ایجاد میکنند. این توده ها که بواسیر نامیده می شوند، دارای دو نوع مختلف داخلی و خارجی بوده که هرکدام علائم و نشانه هایی دارند.

بنابراین به طور کلی به عروق متورم شده ناحیه مقعد یا داخل مقعد که موجب خونریزی، درد، تورم و حتی ظاهر شبیه به گوشت اضافه می شود، هموروئید یا بواسیر گفته می شود.

علائم هموروئید

بواسیر یا هموروئید نیز مانند سایر بیماری ها دارای علائمی است که افراد هنگام ابتلا، آن ها را تجربه خواهند نمود. علائم بواسیر گاهی بسیار دردناک بوده و فعایت روزانه فرد را تحت تاثیر خود قرار می دهند که موجب شده تا افراد به مسکن بواسیر جهت خاموش شدن درد آن روی آورند. همچنین وجود توده بر آمده به اسم هموروئید در ناحیه مقعد می تواند سبب از بین رفتم اعتماد به نفس فرد شده و مشکلات دیگری را نیز به همراه آورد.

علائم هموروئید یا بواسیر به طور کلی به شرح زیر است:

• درد شدید هنگام راه رفتن، نشستن
• سوزش
• خارش شدید
• خونریزی از زائده هموروئیدی
• احساس عدم تخلیه پس از اجابت مزاج
• خروج ترشح از مقعد
• اختلال و بی قراری در هنگام نشستن
• برآمدگی، تورم و وجود زائده ای همچون گوشت اضافه در ناحیه مقعدی

بیشتر بخوانید: دکتر بواسیر یا متخصص هموروئید در تهران کیست؟

علت بواسیر چیست؟

علت بواسیر افزایش فشار و ضعف در رگ‌ های ناحیه مقعد و پایین روده بوده که باعث گشاد شدن و ایجاد تورم در این رگ‌ ها می‌ گردد. این وضعیت می‌ تواند عملکرد طبیعی ناحیه مقعد را تحت تاثیر قرار دهد و با علائمی مانند درد، خونریزی، خارش و ناراحتی همراه باشد. دلایل و علت هموروئید بسیار بوده و وجود این بیماری به طور کلی از سبک زندگی ناسالم و عدم مراقبت از سلامتی نشات میگیرد.

بروز هموروئید مانند دیگر بیماری ها به عوامل و دلایل زیادی بستگی دارد. اما علتهای ذکر شده زیر، موارد شایع تری هستند که در به وجود آمدن هموروئید نقش دارند.

• یبوست: بزرگترین و اصلی ترین علت بواسیر داخلی و خارجی است. سفت و خشک مدفوع در اثر یبوست هنگام اجابت مزاج، موجب متورم سازی عروق خونی شده و به دیواره روده ها فشار زیادی وارد می کند. در نتیجه این فشار و متورم شدن عروق، بیماری هموروئید به وجود می آید.
• چاقی: افراد چاق، به دلیل وزن بالایی که دارند معمولا بیشتر از افراد لاغر در معرض هموروئید هستند.
• زور زدن: زور زدن از دیگر موارد مربوط به علت هموروئید میباشد. هنگامی که مدفوع سفت و خشک است، فرد برای دفع آن زور میزند که این کار موجب وارد کردن آسیب به روده ها و مقعد شده و علاوه بر به وجود آوردن هموروئید، سبب به وجود آمدن شقاق مقعد نیز می شود.
• نشستن های طولانی مدت: فشار آمدن به عروق خونی در ناحیه مقعد و راست روده از دیگر عموامل مربوط به علت هموروئید است. افرادی که شغل آنها به صورت نشسته است بیشتر در معرض خطر ابتلا به هموروئید هستند.
• سابقه وجود هموروئید در خانواده: یکی دیگر از علتهای بروز هموروئید در افراد می تواند موروثی بودن عارضه تلقی گردد.
• بارداری: در خانمهای باردار، حجم زیادی از شکم را جنین اشغال می کند که این امر فشار بر نواحی تحتانی را دوچندان کرده و خطر مبتلا شدن به این بیماری را افزایش می دهد. از این رو بواسیر دوران بارداری به وجود می آید که داروها و شیوه های درمانی خاصی دارد.
• عدم تحرک و ورزش: امروزه افراد به دلیل داشتن زندگی های پرمشغله وقت برای انجام ورزش های مداوم و منظم نیستند. اما باید بدانید روزی 20 دقیقه تحرک و ورزش حتی پیاده روی می تواند شما را از خطر مبتلا شدن به بواسیر نجات دهد.
• داشتن رابطه جنسی مقعدی: رابطه جنسی مقعدی علاوه بر اینکه میتواند علت بواسیر باشد، همچنین آسیب های مخرب دیگری مانند گشاد شدن دهانه مقعد، خطر ابتلا به بیماری ها و عفونت را نیز به همراه دارد.
• فشار خون: دیگر عامل بروز بواسیر می تواند فشار خون بوده که موجب تورم و افزایش گردش خون و حتی وارد شدن فشار بر مقعد شود.
• داشتن اسهال مزمن: اسهال مزمن بیماری است که فرد دائما با مشکل شل بودن مدفوع روبرو بوده و هنگام اجابت مزاج فشار زیادی را متحمل می شود.
• کهولت سن: بالا رفتن سن نیز دیگر علت بواسیر می باشد که در اثر آن فرد دچار مشکلات اسفنکتر یا یبوست میگردد که حاصل آن هموروئید است.

بیشتر بخوانید: هزینه جراحی بواسیر با لیزر + تعرفه بیمه

انواع بواسیر

بواسیر یا هموروئید می‌تواند به شکل‌ های مختلفی ظاهر شود که شدت علائم آن بسته به نوع و میزان پیشرفت بیماری بواسیر متفاوت است. شناخت انواع بواسیر به تشخیص درست و انتخاب روش درمان مناسب کمک نموده و می‌ تواند از بروز عوارض و ناراحتی‌ های شدید جلوگیری نماید.

در ادامه به بررسی انواع هموروئید پرداخته تا شما را درباره همه ویژگی های این بیماری آگاه سازیم.

بواسیر داخلی

بواسیر داخلی نوعی از هموروئید است که رگ‌های متورم در داخل کانال مقعد قرار دارند و معمولا زیر پوشش مخاطی مقعد پنهان هستند. بواسیر داخلی بسیار آسان تر بوده و بیمار از علائم ظاهری کمتری نسبت به نوع دیگر آن یعنی بواسیر خارجی برخوردار است. این نوع بواسیر معمولا درد کمی یا هیچ دردی ندارد، اما می‌ تواند باعث خونریزی بدون درد، احساس فشار یا پرولاپس (بیرون زدگی) شود.

بواسیر داخلی گاهی به مرور زمان پیشرفت کرده و در برخی موارد از مقعد خارج شده و قابل مشاهده می‌ شود. اما منشا آن همیشه داخل کانال مقعد است.

البته درست است که دردهای هموروئید داخلی بسیار کمتر هستند؛ اما بواسیر داخلی علائمی دارد که نشان دهنده وجود این بیماری است. خروج ترشحات از مقعد و احساس عدم تخلیه از نشانه های هموروئید داخلی هستند.

بواسیر داخلی خود به دو نوع بواسیر بادی و بواسیر دکمه ای تقسیم میشود که در ادامه بیشتر با آنها آشنا خواهیم شد.

بواسیر بادی

در پاسخ به سوال بواسیر بادی چیست میتوان گفت بواسیر بادی در واقع نوع پیشرفته‌ ای از بواسیر داخلی بوده که با افزایش فشار و ضعف بافت نگهدارنده رگ‌ ها، رگ‌ های متورم شده از کانال مقعد بیرون می‌ زنند و به شکل برجستگی قابل مشاهده ظاهر می‌ شوند.

از علائم بواسیر بادی میتوان به داشتن درد، ناراحتی، خونریزی و احساس پرولاپس یا همان بیرون زدگی اشاره نمود که می‌ تواند هنگام دفع یا حتی در حالت استراحت از مقعد خارج بماند. به دلیل شدت و پیشرفت بیماری، بواسیر بادی معمولا نیاز به مراقبت و درمان پزشکی دارد.

بواسیر دکمه‌ ای

بواسیر دکمه‌ ای در واقع از انواع هموروئید داخلی بوده که بر خلاف بواسیر بادی دچار پرولاپس یا همان بیرون زدگی شده است. در بواسیر دکمه ای بخشی از بافت متورم داخل کانال مقعد از مقعد بیرون میزند و به شکل یک برجستگی کوچک یا دکمه‌ ای قابل مشاهده می‌ شود.

این مورد از انواع هموروئید ممکن است هنگام دفع ظاهر شده و بعد به داخل کانال برگردد، یا در موارد پیشرفته‌ تر ثابت بیرون بماند. بواسیر دکمه‌ ای معمولا با خونریزی، احساس فشار یا ناراحتی همراه بوده و درمان آن بسته به شدت و پیشرفت ضایعه می‌ تواند شامل روش‌ های پزشکی مانند کرایوتراپی، بستن با بند لاستیکی یا لیزر باشد.

بواسیر خارجی

بواسیر خارجی از انواع هموروئید بوده که رگ‌ های متورم و گشاد شده از ابتدا در زیر پوست اطراف مقعد شکل می‌ گیرند که به همین دلیل همیشه قابل مشاهده و لمس هستند. برخلاف بواسیر داخلی که منشا آن داخل کانال مقعد است، بواسیر خارجی در ناحیه‌ ای قرار دارد که غدد و بافت عصبی بیشتری داشته و بنابراین اغلب با درد شدید، حساسیت، خارش و سوزش همراه است.

در برخی موارد، خون داخل رگ خارجی لخته شده که باعث ایجاد هموروئید ترومبوزه می‌ شود و با تورم شدید، درد ناگهانی و تغییر رنگ آبی یا بنفش همراه است. از نظر بالینی، بواسیر خارجی معمولا با احساس برجستگی یا توده اطراف مقعد، خونریزی جزئی، سوزش و ناراحتی هنگام نشستن یا دفع مدفوع همراه است. بواسیر خارجی ممکن است فعالیت های روزانه فرد از جمله نشستن یا اجابت مزاج را مختل ساخته و سوزش غیر قابل تحملی برای او فراهم کند. شما میتوانید با مشاهده عکس بواسیر خارجی با این بیماری بیشتر آشنا شده و درباره آن اطلاعات لازم را کسب نمائید.

عروق خونی متورم و ملتهب شده که نشان می دهند بواسیر چیست، در نوع خارجی آن کاملا نمایان می شوند. به طوری که شما می توانید آن را در اطراف دهانه مقعد خود لمس کرده یا ببینید. علت وجود درد و علائم بیشتر در بواسیر خارجی، وجود پوست حساس ناحیه دهانه مقعد است که با ورم و فشاری که مدفوع به آن وارد می کند، دوچندان می شود.

هموروئید ترومبوزه

هموروئید ترومبوزه یک حالت حاد و پیچیده از هموروئید خارجی بوده که در آن خون داخل رگ متورم و برجسته مقعد لخته می‌ شود. برخلاف هموروئید خارجی ساده که فقط شامل تورم و گشاد شدن رگ‌ هاست، هموروئید ترومبوزه با درد بسیار شدید و ناگهانی همراه است که معمولا به صورت توده‌ ای سفت، متورم و با رنگ آبی یا بنفش ظاهر می‌ شود.

این حالت ناشی از انسداد جریان خون داخل رگ و تجمع خون لخته‌ شده بوده که باعث افزایش فشار، التهاب موضعی و تحریک اعصاب اطراف می‌ شود. ویژگی‌ های متمایز آن شامل درد شدید حتی در حالت استراحت، توده سفت و برجسته، تغییر رنگ مشخص و احتمال تورم و التهاب شدید اطراف ضایعه است.

از نظر درمان، هموروئید ترومبوزه معمولا نیاز به مداخله فوری پزشکی داشته و در موارد حاد، تخلیه لخته توسط پزشک سریع‌ ترین راه برای کاهش درد و فشار است. در حالی که هموروئید خارجی ساده اغلب با مراقبت‌ های خانگی و دارویی کنترل می‌ شود. به همین دلیل، هموروئید ترومبوزه را می‌ توان به عنوان یک اورژانس نسبی در میان هموروئیدها در نظر گرفت که شدت درد و خطر التهاب را بالا می‌ برد.

Hemorrhoids look different depending on the type. You won’t see an internal hemorrhoid unless it protrudes (prolapses). A prolapsed internal hemorrhoid is usually a small lump around your butthole that you can push back in.

Non-thrombosed external hemorrhoids are usually the color of your skin. They’re soft to the touch and you can’t push them back in. Thrombosed external hemorrhoids may appear blue, black or purple and be firmer to touch. They’re often more painful.

ظاهر هموروئید بسته به نوع آن فرق می‌ کند. هموروئید داخلی معمولا دیده نمی‌ شود مگر اینکه بیرون بزند (پرولاپس کند). هموروئید داخلی پرولاپس‌ شده معمولا به صورت یک برجستگی کوچک دور مقعد دیده شده که می‌ توان آن را دوباره به داخل برگرداند. هموروئید خارجی غیر ترومبوزه معمولا هم‌ رنگ پوست است، لمس آن نرم است و قابل برگرداندن به داخل نیست. هموروئید خارجی ترومبوزه ممکن است آبی، سیاه یا بنفش به نظر برسد و سفت‌ تر باشد و معمولا دردناک‌ تر است.

برگرفته شده از: https://my.clevelandclinic.org/health/diseases/15120-hemorrhoids

چه کسانی در معرض ابتلا به بواسیر یا هموروئید هستند؟

تقریبا همه افراد حتی کودکان خطر و امکان ابتلا به بواسیر را دارند؛ اما به طور کلی بواسیر در کودکان کمتر دیده شده و در برخی افراد بزرگسال با شرایط خاص بیشتر به چشم می خورد. ریسک ابتلا به بواسیر در افراد زیر بالاتر است :

• افرادی که دارای یبوست های مکرر هستند.
• بانوان و خطر ابتلا به بواسیر در بارداری
• افرادی که دائم وسیله های سنگین جابه جا می کنند.
• افرادی که دارای اضافه وزن هستند.
• زمان زیادی را برای اجابت مزاج در توالت می گذرانند.
• افرادی که برای دفع مدفوع زور می زنند.
• از رژیم غذایی کم فیبری بهره می برند.

بهتر است تمامی افراد با داشتن یک سبک زندگی سالم مانند مصرف غذاهای مفیدی که دشمن بواسیر هستند، از بروز این بیماری جلوگیری نمایند. همچنین، افراد میتوانند با انجام ورزش کگل برای بواسیر از بروز این بیماری پیش گیری کرده و تحرک را به روتین زندگی خود برگردانند.

تفاوت بین شقاق و هموروئید چیست؟

هموروئید و شقاق مقعدی دارای علائم و نشانه های نسبتا مشابهی چون سوزش، خارش و خونریزی هستند. از این رو بسیاری از افراد این دو بیماری را با یکدیگر اشتباه می گیرند. تفاوت شقاق و بواسیر در این است که عامل اصلی هموروئید متورم شدن رگ های درون راست روده و مقعد هستند اما شقاق پارگی و ترک خوردگی های مقعدی است. شما می توانید برای تشخیص دقیق و بهتر این دو بیماری معاینه ها و آزمایشاتی انجام دهید تا به علت بیماری خود پی ببرید.

عوارض هموروئید

هموروئید نیز مانند سایر بیماری ها دارای عوارضی می باشد که با ابتلا به آن برای فرد به همراه می آورد. اما عوارض این عارضه چندان خطرناک نبوده و تنها موجب اذیت شدن و ایجاد اختلال در فعالیت های روزمره بیمار می گردد. برای مثال یکی از بزرگترین عوارض هموروئید درد شدیدی است که ممکن است حتی هنگام خواب برای بیمار به همراه آورد. از این رو بهتر است فرد در زمان مشاهده کوچکترین علائم، نسبت به درمان اصولی عارضه اقدام کرده و از درمان های خودسرانه مانند استفاده از وازلین برای درمان بواسیر خودداری نماید.

بنابراین برخی از عوارض هموروئید عبارت اند از:

• امکان ابتلا به کم خونی ناشی از بواسیر خونی
• امکان ترومبوزه شدن
• ایجاد دیگر بیماری های مقعدی
• اختلال در فعالیت های روزانه
• زخم
• عفونت
• افزایش درد و سوزش
• سخت شدن بارداری یا زایمان در خانمها

پیشگیری از هموروئید یا بواسیر

برای پیشگیری از هموروئید، این بیماری نشیمنگاهی بسیار دردناک که میتواند فعالیت های شما را مختل کند، می توانید از راهکارهای زیر استفاده نمایید. البته باید بدانید به کار گیری شیوه سالم سبک زندگی بر همه جوانب زندگی افراد موثر بوده و در سلامتی آنها موثر است. اما با این حال برخی راهکارهای بسیار ساده وجود دارند که برای پیشگیری از هموروئید بی تاثیر نیستند.

• مصرف فراوان مایعات برای دفع یبوست
• مصرف سبزیجات تازه بخصوص فیبردار
• رژیم غذایی متعادل و مفید
• انجام ورزش یا داشتن تحرک منظم
• پرهیز از زور زدن هنگام اجابت مزاج
• پرهیز از نشستن های طولانی مدت
• ترک دخانیات
• پرهیز از جا به جایی اجسام سنگین
• انجام به موقع اجابت مزاج

بهترین راه درمان بواسیر چیست؟

با پیشرفت علم و دانش، درمان هموروئید که یکی از شایع ترین بیماری های مقعدی و نشیمنگاهی است و بیشتر افراد به آن دچار هستند بسیار آسان شده است. عمل بواسیر و لیزر دو روش درمانی بسیار مفید و کارآمد هستند که در درمان انواع بواسیر داخلی و خارجی بسیار موثر می باشند.

روشهای درمان خانگی بواسیر یا استفاده از دارو و پماد هموروئید، تنها زمانی اثر بخش می باشد که بیماری در مراحل ابتدایی بوده و حاد نشده باشد. همچنین برخی افراد به دلایل مختلفی چون عدم آشنایی با کلینیک تخصصی، ناآگاهی از شیوه درمان، خجالت، ترس و عدم آگاهی از هزینه های لیزر و جراحی از انجام این شیوه های درمان خود داری می کنند. اگر درمان شما با چالش روبرو شده، بهترین راه درمان بواسیر استفاده از عمل جراحی یا لیزر بواسیر است که لیزر می تواند در درمان شما با کمترین میزان درد و دوره نقاهت بسیار موثر باشد. درمان بواسیر با لیزر یک روش بسیار ساده و مطمئن بوده و از کمترین آسیب و دوره نقاهتی برخوردار است.

کلینیک نشیمنگاه بهترین مرکز درمان هموروئید در تهران می باشد که با استفاده از نوین ترین متد و دستگاه های لیزر اقدام به درمان این بیماری می کند.

سخن پایانی درباره بیماری هموروئید

هموروئید یا همان بواسیر یکی از شایع‌ ترین بیماری‌ های مقعدی است که اگرچه در ظاهر مشکل ساده‌ ای به نظر می‌ رسد، اما می‌ تواند درد، خونریزی و اضطراب زیادی برای فرد ایجاد کند. این بیماری معمولا نتیجه وارد شدن فشار طولانی‌ مدت روی رگ‌ های ناحیه مقعد بوده که با اصلاح سبک زندگی، توجه به عادات دفع، پیشگیری از یبوست و اضافه‌ وزن تا حد زیادی قابل کنترل و پیشگیری خواهد بود.

نکته مهم این است که هموروئید نه نشانه سرطان است و نه دلیلی برای خجالت. بلکه یک مشکل پزشکی مثل بقیه بیماری‌ هاست که می بایست به‌ موقع بررسی و درمان شود. مراجعه زودهنگام به پزشک، پیگیری توصیه‌ های درمانی و پرهیز از درمان‌ های خودسرانه یا شرم از مطرح کردن علائم، می‌ تواند از پیشرفت بیماری، عوارض آزاردهنده و نیاز به جراحی جلوگیری کند و کیفیت زندگی فرد را به‌ طور چشمگیری بهبود بخشد.

سوالات متداول درباره بواسیر

بیماران عزیز می توانند با پرسیدن سوالات خود درباره بواسیر چیست می توانند به بررسی دقیق تر هموروئید بپردازند.